Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel 6 Ekim 2022’de Prag’da bir araya geldi.

Toplantıda Ermenistan ve Azerbaycan’ın, Birleşmiş Milletler ve 1991 Almaata Bildirgesi’ne bağlılıklarını teyit etti. Bunun anlamı her iki ülke birbirlerinin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini tanıdı. İki lider bunun sınır sınır komisyonlarının çalışmalarının temeli olacağını doğruladılar. Sınır komisyonlarının bir sonraki toplantısı Ekim ayı sonunda Brüksel’de yapılacak. 

Ermenistan’ın bu tavrı Türk dünyasını nasıl etkiler? sorusu çok önemli.

Azerbaycan-Ermenistan sınırında çatışmalar aslında Türk dünyasının birbirine bağlayacak Zengezur kooridorunda yaşandı. Bu alan Türk dünyası için büyük öneme sahip. Ermenistan’ın sınırda oluşturduğu bu gerginlik aslında iki yönlü mesaja sahip. Hem Türk dünyası için hem de Çin’in Batı’ya açılması için büyük sorunlar oluşturacak bir potansiyele sahip. Olaya bu yönüyle bakıldığında Ukrayna, Rusya savaşıyla oluşan yeni dünyadaki dengeler daha da iyi anlaşılacaktır.  

TURAN YOLU

Pandemi ile reset yiyen ekonomiler yeni bir çatışma ile ikinci reset yedi. Artık güvene dayalı stratejik birliktelikler daha önem kazandı. Tam da bu dönemde Türk dünyasında yeni bir ‘Ekonomik Turan Yolu’ çalışmalarının çarpan etkisinde olacağa benziyor. Türkiye AB ile ilişkileri ve Gümrük Birliği çalışmaları ile büyük bir uluslararası ticaret deneyimi kazandı. Savunma havacılık, inşaat, tarım, taşıma lojistik alalında geliştirdiği ‘Know How’ diğer Türk dünyası ülkeleri için hem bir klavuz hem de kuşak ülkeleri için bir tamamlayıcı özellik taşıyor.

 ZENGEZUR KORİDORU

Son Karabağ Savaşı ile oluşan Zengezur Koridoru ile Türk dünyası karadan birleşti. Rusya, İran, Azerbaycan-Nahçivan ve Türkiye ulaşım koridorları yeni bir derinlik kazandı. Orta Asya ile Türkiye’nin kara bağlantısı kuruldu. Yeni bir potansiyel hat oluştu.  Türk Devletler Teşkilatının fikir babası Nursultan Nazarbayev bu vurguyu bir adım ileriye taşıdı.  Söz konusu güzergâhlarla ‘Hazar Hattı’na bağlanacak sistemi ‘Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Koridoru’ (Turan Koridoru) olarak adlandırdı. İki kıta ve iki denizi içeren ‘Turan Koridoru’ özellikle denize çıkışı olmayan başta Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan gibi ülkeler olmak üzere, bölge ülkelerinin yararına olacak bir güzergah olarak tanımlandı.  Koridor ile Türk dünyası devletleriyle çevrili Hazar Denizi’nin rolü dünya ticaretinde daha da arttı. Türk dünyası bu koridor ile birleşti, yeni bir döneme girilmiş oldu.