Önceki yazımda, Fatih ilçesinin Çemberlitaş semtinde, Divanyolu Caddesi üzerinde yer alan II. Mahmud Türbesi’nin ana mekânındaki kabirlerde medfun bulunanların isimlerini ve vefat tarihlerini yazmıştım.
Bu türbenin haziresinde, Osmanlı taş işçiliğinin en nefis örneklerinin sergilendiği 140 civarında kabir vardır. Buradaki bazı sivil ve asker Tanzimat ricalinin mezar taşları ve lahitleri öyle sanatlı yapılmıştır ki görenleri hayrete düşürür. Bu bakımdan burası bir açık hava müzesi gibidir.
Bütün bu kabirlerle ilgili bilgi vermeye yerimiz kâfi gelmeyeceğinden sadece Osmanlı Hanedan üyelerini anlatmakla yetineceğim. Önce türbe girişinin iki tarafındaki odalardan soldakinde yer alan 11 adet sandukanın kimlere ait olduğuna bakalım.
NEVFİDAN ODASI’NDAKİ KABİRLER
Nevfidan Başkadınefendi (ö. 1855) (II. Mahmud’un eşi)
Pervîzfelek Kadınefendi (ö. 1863) (II. Mahmud’un eşi)
Lebrîzfelek Kadınefendi (ö. 1865) (II. Mahmud’un eşi)
Emine Sultan (ö. 1867) (Sultan Abdülaziz’in kızı)
Şehzade Mehmed Selim Efendi (ö. 1867) (Sultan Abdülaziz’in oğlu)
Âşubucan Kadınefendi (ö. 1870) (II. Mahmud’un eşi)
Edâdil Kadınefendi (ö. 1875) (Sultan Abdülaziz’in eşi)
Nurtâb Kadınefendi (ö. 1886) (II. Mahmud’un eşi)
Hüsnümelek Hanımefendi (ö. 1886) (II. Mahmud’un eşi)
Hayrândil Kadınefendi (ö. 1895) (Sultan Abdülaziz’in eşi)
Bu odadaki bir sandukanın kime ait olduğu belli değildir.
HAZİREDEKİ HANEDAN KABİRLERİ
Sultanzade Cavid Beyefendi (ö. 1899) (II. Mahmud’un kızı Saliha Sultan’ın oğlu)
Fatma Zehra Sultan (ö. 1965) (Sultan Abdülmecid’in oğlu Mehmed Burhaneddin Efendi’nin oğlu İbrahim Tevfik Efendi’nin kızı)
Emine Atiye Sultan (ö. 1978) (V. Murad’ın oğlu Mehmed Salahaddin Efendi’nin kızı)
Fatma Gevherî Sultan (ö. 1980) (Sultan Abdülaziz’in oğlu Mehmed Seyfeddin Efendi’nin kızı)
Mihriban Mihrişah Sultan (ö. 1987) (Sultan Abdülaziz’in oğlu Yusuf İzzeddin Efendi’nin kızı)
Şehzade Osman Ertuğrul Efendi (ö. 2009) (II. Abdülhamid’in oğlu Mehmed Burhaneddin Efendi’nin oğlu)
Sultanzade Osman Nami Osmanoğlu (ö. 2010) (II. Abdülhamid’in kızı Ayşe Hamide Sultan’ın oğlu)
HAZİREDEKİ DAMAT KABİRLERİ
Ayrıca hazirede bazı sultan ve hanımsultanların eşleri olan zevatın kabirleri vardır. Bunlar da yine vefat yıllarına göre şunlardır:
Tophane Müşiri Ahmed Fethi Paşa (ö. 1858) (II. Mahmud’un kızı Atiye Sultan’ın eşi)
Adliye Nazırı Mahmud Server Paşa (ö. 1886) (II. Mahmud’un kızı Saliha Sultan’ın kızı Ayşe Sıdıka Hanımsultan’ın eşi)
Müşir Mahmud Edhem Paşa (ö. 1886) (Sultan Abdülmecid’in kızı Refia Sultan’ın eşi)
Müşir Hüseyin Hüsnü Paşa (ö. 1899) (II. Mahmud’un kızı Atiye Sultan’ın kızı Seniye Hanımsultan’ın eşi)
Müşir Mahmud Nedim Paşa (ö. 1908) (II. Mahmud’un kızı Atiye Sultan’ın kızı Feride Hanımsultan’ın eşi)
Moralızade Salahaddin Ali Beyefendi (ö. 1918) (V. Murad’ın oğlu Mehmed Salahaddin Efendi’nin kızı Adile Sultan’ın eşi)
Osman Hami Beyefendi (ö. 1982) (V. Murad’ın oğlu Mehmed Salahaddin Efendi’nin kızı Emine Atiye Sultan’ın eşi)
