Türkiye gündemi Rusya Ukrayna savaşına odaklanırken İran’da, Kafkaslarda tansiyon artıyor.
Bölgede istikrarsızları iyi değerlendiren İran Şu an tam kalbinde Tebriz’de bu istikrarsızlığı fazlasıyla hissediyor.
Şah’ın son dönemlerinde yaşananlar gibi Ders kitaplarından Pehlevi ailesinin fotoğraflarını yırtılmıştı Şimdilerde yine ders kitaplarındaki Humeyni ve Hamaney’in resimleri yırtılıyor, yakılıyor.
İran’da artık Rejimin meşrutiyeti sorgulanıyor. 1979 ‘dan beri kurulan sitemde artık kırılma var. Siyasal ‘Eko Sistem’de kopuşlar hissediliyor. Rejim, toplumu artık yanında tutamıyor.
Bir beka sorunu konuşuluyor. Mollalar rejime yönelik ‘Devrim’ iddiaları var. Sistem ‘Asla Yıkılmaz’ düşüncesinde evrim yaşıyor. İran’ın “pimi çekilmiş bomba” misali büyük siyasal ve toplumsal değişimlere gebe yorumları yapılıyor.
Rusya Ukrayna savaşı da dünyada bir ‘Savaş Sarmalı’nı tetikledi Ama asıl değişimin asıl itici gücü 2. Karabağ Savaşı oldu. Azerbaycan’ın zaferle çıktığı savaş bölgesel dengeleri yeniden dizayn sürecini başlattı.
Türk dünyasında ve bölgede büyük bir değişim süreci var. ‘Şuşa’ özelinde yeni bir eksen oluştu. Kafkasya’daki zafer Ermanistan, Fransa, Amerika ve İran’ı aynı çizgiye getirdi Diğer tarafta Azerbaycan ve Türkiye var. Karabağ savaşından zaferle çıkan Azerbaycan’ın güçlenmesi fazlasıyla İran’ı rahatsız ettiği biliniyordu.
Kafkasya’daki zafer Ermanistan, Fransa, Amerika,İran’ı aynı çizgiye getirdi Hamaney’in Dağlık Karabağ açıklamasındaki hakikatın hiç de öyle olmadığını gördük. Şimdilerde bölgedeki hareketlilik hızlaartarken saflar da netleşmeye başladı. İran Araz Nehri’nde tatbikat gerçekleştirdi. Tam da Türk dünyasının Zengezur Kooridoru ile bağlanmasıyla önemli bir merkez olacak Zengilan Havalimanı’nın açıldığı günlerde.
İran’ın Zengezur Ulaştırma Koridordan rahatsız olduğu biliniyor. Özbekistan’dan Türkiye’ye kesintisiz bağlantıyı gerçekleştirecek ve Türk dünyasının karadan birleşmesini sağlayacak Zengezur Koridorunu bir tehdit olarak algılıyor.
Tatbikat kapsamında Devrim Muhafızları Ordusu’nun (SEPAH) zırhlı araçları Araz nehrini geçti. Araz Nehri üzerinden geçişi için yüzer “PMP” köprüler kuruldu. Bunun yanısıra topraktan kalıcı bir köprü inşa edildi. İran’ın açılan Zengilan Havalimanı’nın açılmasına denk gelen tatbikatlar ile koridoru asla istemediğini bir kez daha gösterdi.
Araz Nehri Azerbaycan Karabağ ile İran arasındaki sınırı çiziyor. Araz Nehri’nin aslında iki tarafı da Türklerin nüfus ettiği bir alan. 2020 Bakü Zafer Geçidi sırasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın okuduğu ‘Araz’ı Ayırdılar şiiri! İran’da büyük tepki görmüştü.
Şiir nedeniyle, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Derya Örs’ün İran Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. İran asla bölgedeki Türk nüfusunun birlikte hareket etmesinden fazlasıyla rahatsız oluyor.
Bu arada Ermenistan Basbakanı Paşinyan İran cumhurbaşkanı Raisi ile görüşmek için İran’ı ziyaret etti. Ermenistan İran’dan Kamikaze İHA Shahed 136 alacağı iddia ediliyor. Paşinyan, İran’ın Ermeni toplumuna yaklaşımını takdir ettiğini açıkladı.
Azerbaycan Özel Kuvvetleri de İran sınırında tatbikat başlattı. Bölge iyiden iyiye ısınıyor. Türk korkusu ile alevlenen politikalar içine giren İran’ın bundan sonra işi zor gibi Türk dünyası bu sefer çok farklı Bazı uzmanlar ‘İran parçalanacak’ yorumları yapıyor. Bu gerçekleşirse yıllardır bu coğrafyada egemen olan Türkler yönetimi ele almış olacak.
