Osmanlı padişahlarının anneleri arasında, Türk ve Müslüman olmayan ailelerden gelenlerin bulunduğunu ancak bunların çok küçük yaşlarda saraya alınıp Türk ve İslam gelenekleri ile yetiştirildiklerini önceki yazımda belirtmiştim.
Artık bunun ötesinde, milliyeti ile ilgili kesin bir belge olmadığı hâlde, istisnasız bütün padişah annelerine gayrimüslim bir köken uydurup birer de yabancı isim takıvermek tarih bilimi bakımından geçersiz olup iltifat edilmemelidir.
Osman ve Orhan Gazi’nin anneleri Halîme ve Mâl Hatun, Türkmen ailelerinin kızlarıdır.
I. Murad’ın annesi Nilüfer Hatun ile Yıldırım Bayezid’in annesi Gülçiçek Hatun Rum asıllıdır.
Çelebi Mehmed Han’ın annesi Devlet Hatun’un annesi olan Âbide Mutahhara Hatun, Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî’nin oğlu Sultan Veled’in kızıdır. Babası ise Germiyanoğlu Süleyman Şah’tır. Bu hanedan Oğuzların Bozok kolunun Avşar boyundandır.
II. Murad’ın annesi Emine Hatun, Dulkadıroğlu Nâsıreddin Mehmed Bey’in kızıdır. Bu hanedan Oğuzların Bozok kolunun Bayat boyundandır.
Fatih Sultan Mehmed’in annesi Hümâ Hatun, yaygın rivayete göre Candaroğlu Tâceddin İbrahim Bey’in kızıdır. Bu hanedan, Osmanlılar gibi Oğuzların Bozok kolunun Kayı boyundandır.
II. Bayezid’in annesi Gülbahar Hatun Arnavut asıllıdır. Babasının adı Abdullah’dır.
Yavuz Sultan Selim’in annesi. Ayşe Gülbahar Hatun, Dulkadıroğlu Alâüddevle Bozkurt Bey’in kızıdır. Bu hanedan Oğuzların Bozok kolunun Bayat boyundandır.
Kanûnî Sultan Süleyman’ın annesi Ayşe Hafsa Sultan, en çok kabul gören rivayete göre Kırım Hanı Mengli Giray Han’ın kızıdır. Mengli Giray Han, Cengiz Han’ın büyük oğlu Cuci Han’ın 40 oğlundan 13'üncüsü Tokay Timur’un 11. kuşaktan torunudur.
II. Selim’in annesi Hürrem Haseki Sultan’ın hayatının ilk safhalarına ve saraya getirilmesine dair çeşitli rivayetler vardır. Ukrayna’nın bugün Polonya toprakları içinde kalan Rutenya bölgesinde doğduğu söylenmektedir.
III. Murad’ın annesi Nurbânû Valide Sultan’ın, Venedikli asil bir aile olan Venier-Baffo’ların kızı olduğu söylenmektedir. Barbaros Hayreddin Paşa tarafından esir edilip saraya alınmıştır.
III. Mehmed’in annesi Safiye Valide Sultan, Venedikli soylu Baffo ailesinden Korfu Valisi’nin kızı olup Venedik’ten Korfu’ya giderken bindiği geminin Adriyatik Denizi’nde Türk denizcilerince vurulması sonucu esir düşmüştür.
I. Ahmed’in annesi Handan Valide Sultan ile II. Osman’ın annesi Hadîce Mahfirûz Valide Sultan’ın ailesi hakkında bilgi yoktur.
I. Mustafa’nın annesi Halîme Valide Sultan Abaza, IV. Murad ile Sultan İbrahim’in annesi Mâhpeyker Valide Sultan Rum asıllıdır.
IV. Mehmed’in annesi Hadîce Tarhan Valide Sultan’ın Güney Ukrayna’da doğduğu tahmin edilmektedir. Çok küçük yaşta Kırım atlılarının eline düşerek saraya verildiği söylenir. Kör Süleyman Paşa tarafından Mâhpeyker Valide Sultan’a teslim edilmiştir.
II. Süleyman’ın annesi Saliha Dilâşûb Valide Sultan ile II. Ahmed’in annesi Hadîce Muazzez Sultan’ın ailesi hakkında bilgi yoktur.
II. Mustafa ve III. Ahmed’in annesi Mehpâre Emetullah Râbia Gülnûş Valide Sultan, Deli Hüseyin Paşa tarafından Girit’te İtalyan Verzizzi ailesinden çocukken esir edilerek Hadîce Tarhan Valide Sultan’a hediye edilmiştir.
I. Mahmud’un annesi Saliha Sebkatî Valide Sultan, Galata semtinde, Azapkapı’da yaşayan bir ailenin kızı veya evlatlığıdır. III. Osman’ın annesi Şehsuvar Valide Sultan’ın Ukrayna’da doğduğu tahmin edilmektedir.
III. Mustafa’nın annesi Mihrişah Emine Sultan, I. Abdülhamid’in annesi Râbia Şermî Sultan ve IV. Mustafa’nın annesi Ayşe Sîneperver Valide Sultan Çerkes, III. Selim’in annesi Mihrişah Valide Sultan Gürcü asıllıdır.
II. Mahmud’un annesi Nakşıdil Valide Sultan Gürcü, Sultan Abdülmecid’in annesi Bezmiâlem Valide Sultan Çerkes, Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyâl Valide Sultan Abaza asıllıdır.
V. Murad’ın annesi Şevkefzâ Valide Sultan, Abaza asıllıdır. Kafkasya’da doğmuştur. Babası Mehmed Bey, annesi Cemîle Hanım’dır.
II. Abdülhamid'in annesi Tîrimüjgân Sultan Çerkes asıllı olup Şapsıh boyundandır. Kafkasya’da, bugünkü Adigey Cumhuriyeti’nin başşehri Maykop’ta doğmuştur. Babası Emîr Bey, annesi Alma Hanım’dır.
Sultan Reşad’ın annesi Gülcemâl Sultan Çerkes asıllıdır. Kafkasya’da doğmuştur. Babası Ziya Bey, annesi Halîme Hanım’dır.
Sultan Vahîdeddin’in annesi Fâtıma Gülistû Sultan Abaza asıllıdır. Bugünkü Rusya Federasyonu’ndaki Tuapse liman şehrinde doğmuştur. Babası Tahir Bey, annesi Afife Hanım’dır.
