20 Kasım’da başlayan “Kardeş Yumruğu” Türkiye-Azerbaycan Birleşik Müşterek Tatbikatı bölgesel etkisi ile haftaya damga vurdu.
Tarihler 14 Ekim’i gösterdiğinde İran Devrim Muhafızları Ordusu, Azerbaycan ile Ermenistan sınırında yer alan Aras Nehri bölgesinde “Güçlü İran” adı verilen askeri tatbikat gerçekleştirmişti.
İran, Azerbaycan’ın Ermenistan savaşı sonrası oluşan konjektürde bölgede oluşan yeni yapıdan oldukça rahatsız. Özellikle Zengezur Ulaştırma Koridoru kendi çıkarlarına tehlikeli olarak görüyor.
Özbekistan’dan Azerbaycan’a ve Türkiye’ye kesintisiz bağlantısınıngerçekleşmesi ve Türk dünyasının karadan birleşmesini bir tehdit olarak algılıyor. İran tatbikat kapsamında Devrim Muhafızları Ordusu (SEPAH) zırhlı araçları Aras nehrini geçmişti. Aras Nehri üzerinden geçişi için yüzer “PMP” köprüler kurulmuştu.
Tatbikat ile Aras Nehri üzerinde köprü inşası gerçekleştirerek silahlar Azerbaycan’a çevrilmişti. Yaklaşık iki ay sonra aynı bölgede Azerbaycan ve Türkiye askeri tatbikat gerçekleştirdi. Tatbikat Aras boyunda başladı. Tatbikatta Aras nehrini geçme denemesi yapılırken ilk kez olarak bu nehir üzerinde geçici köprüler kullanıldı.
Aras sadece Aras değildir. İçerdiği anlamlar itibariyle Aras nehri bölgesel bir etkiye sahip. Azerbaycan’ın İran sınırlarında kalan 40 milyonluk akrabalarıyla bağlantısının gerçekleştiği yerdir Aras.
Tatbikat ile Türk savaş uçakları Azerbaycan’a geldi Azerbaycan’da düzenlenen askeri tatbikata Türkiye’den F-16 savaş uçakları da gönderildi. Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı’nın bu konuda bilgi yayınladı.
Son olarak F16’lar 2020’de Azerbaycan’a tatbikat kapsamında gelmişti. Sonrasında 2. Karabağ savaşı yaşanmış ardından 30 yıldır işgal edilen topraklar geri alınmıştı. Bu anlamıyla F16’ların gelişi yine önemli bir mesaj olarak değerlendiriliyor.
100 yıldır İran’da devlet Farscılık üzerine kurulu. Ama 1 asırdır kurulan sistem işlemiyor. Karabağ Savaşı ile İran’da yaşayan 40 milyon Azeri Türkü büyük bir değişim yaşadı. Bir asırdır her zaman Mezhep önceliği ile İran’a bağlı kalan Türkler artık önceliğini bıraktı. İştew son dönmede İran’da yaşanan sancının altında yatan sebep bu.
İran Türkleri artık ülkede yeni bir değişim istiyor. Araz Nehri Azerbaycan Karabağ ile İran arasındaki sınırı çiziyor. Araz Nehri’nin aslında iki tarafıda Türklerinnüfus ettiği bir alan. 2020 Bakü Zafer Geçidi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın okuduğu ‘Araz’ı Ayırdılar şiiri! İran’da büyük tepki görmüştü. Şiir nedeniyle, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Derya Örs’ün İran Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı.
İran asla bölgedeki Türk nüfusunun birlikte hareket etmesinden fazlasıyla rahatsız oluyor. Bu nedenle Aras nehri kenarında yapılan tatbikat sadece bir tatbikat değildir.
