2022 yılında kültür-sanatta neler oldu?

Susma24 Platformu, 2016’dan bu yana medya, kültür ve sanat alanlarında yaşanan ifade özgürlüğü ihlallerine, sansüre ve otosansüre odaklanan bir proje.

Bu alanlardaki ihlalleri izliyor ve raporluyor. Projenin koordinatörü Sumru Tamer çalışmalarını şöyle anlatıyor.

“Bu alanda bir süre çalışmalar yürüten SiyahBant’tan sonra özellikle kültürel ve sanatsal ifade özgürlüğü alanında çalışan tek oluşumduk. Geçen yıl bu konuya odaklanan başka projeler geliştirilmesini sevinçle karşıladık çünkü sanatsal ifade özgürlüğü, uluslararası insan hakları mekanizmaları içerisinde bile gözden kaçabilen veya daha az önemsenen bir mesele olabiliyor. Susma24, sanatsal ifade özgürlüğünün korunmasının özgürlük ve demokrasi açısından kaçınılmaz olduğunu düşünüyor.

Türkiye’de yaşanan kültür sanat ve medya alanlarındaki sansür, yasaklama, cezalandırma gibi ifade özgürlüğü ihlallerini raporluyoruz. Bu vakalar hakkında içerikler hazırlayarak kamuoyu yaratıyoruz, yerelde ve uluslararası ölçekte savunuculuk çalışması yapıyoruz, yani sorumlulara ifade özgürlüğünü sağlamakla ilgili yasal yükümlülüklerini hatırlatıyoruz.

Politika önerilerinde bulunuyor, engellenen işler ve sanatçılar için işlerini gösterebilecekleri alanlar yaratıyoruz. Kültür sanat ve medya alanında iş üreten oluşumların bulunduğu bir ağ oluşturduk ve bu ağı genişletmeye, bir sansür vakası yaşandığında tepki vermeye çağırıyoruz. Sanatsal ifade özgürlüğü, yasal olarak ifade özgürlüğünden ayrı ve müstakil bir hak. Aslında bir sanatçının özgürce düşünebilmesi, eserlerini oluşturabilmesi ve oluşturduktan sonra da eserlerini yaygınlaştırabilmesiyle ilgili hakların bütünü. Bu hak ve özgürlüğün yukarıda bahsettiğimiz aşamalarına herhangi bir şekilde müdahale edilmemesini, kişilerin bu özgürlüğü kullanabilmelerinin sağlanmasını, bu özgürlükler çeşitli aktörler tarafından engelleniyorsa bu durumun ortadan kaldırılmasını sağlamakla devlet yükümlüdür.

Bir pop konseri de bir şarkının internette özgürce paylaşılabilmesi de bir sanatçının şarkısında istediği şarkı sözlerini söyleyebilmesi de konser afişinde istediği görseli kullanabilmesi de üniversite kampüsünde veya istediği şehirde konserini verebilmesi de bu pop sanatçısının hayatını idame ettirebilecek ve emeğinin karşılığını alabileceği güvenceli üretim ve yaygınlaştırma koşullarının sağlanması da devletin yükümlülükleri altında tanımlanır.”