İlkeli Söz; Geçip giden ömrümüze sığan kaç mevsim var ki!
Türkiye bulunduğu coğrafi konum itibariyle göçmen kuşlar için önemli bir göç rotasıdır. Özellikle süzülerek göç eden türler açısından, Afrika-Avrupa ve Afrika-Asya doğrultusunda küresel öneme sahiptir. Bazı türler Türkiye üzerinden geçerek üreme alanlarına ulaşırken, bazıları ise kışlamak için Türkiye’ye göç ediyor.
Her yıl kış aylarında milyonlarca su kuşu, daha kuzeydeki üreme alanlarından yola çıkarak kışlamak için Türkiye’deki sulak alanları ziyaret ediyor.
İstanbul'da göçmen kuşlar için hayati öneme sahip olan göç yolları arasında en başta Büyükçekmece geliyor. Özellikle sahip olduğu Büyükçekmece Gölü bu konuda oldukça stratejik bir öneme sahip. Büyükçekmece gölündeki var olan doğal adacıklar göçmen kuşların üremesi açısından çok elverişlidir.
Göl özellikle su kuşları için önemli üreme, göç ve kışlama alanıdır. Alanda kuluçkaya yatan önemli türler arasında pasbaş pakta (Aythya nyroca), uzunbacak (Himantopus himantopus), küçük balaban (Ixobrychus minutus) ve sumru (Sterna hirundo) yer alır. Göç döneminde binlerce leylek (Ciconia ciconia), Akdeniz martısı (Larus melanocephalus) ve küçük martı (Larus minutus) konaklar. ÖDA, elmabaş patka (Aythya ferina), sakarca kazı (Anser albifrons) ve nesli küresel ölçekte tehlike altında Sibirya kazı (Branta ruficollis) için önemli kışlama alanıdır.
Büyükçekmece Gölümüze kışın gümüş martı, baharda küçük martı ve akdeniz martıları geliyor. Ayrıca buraya gelip yumurtlama yaparak üreyen küçük balaban, çıkrıkçın, elmabaş patka, saz tavuğu, sakarmeke, uzunbacak, bataklık kırlangıcı, pasbaş patka kuşlarının gelme nedenleri de göl etrafındaki çamur düzlüklerin onlar için çok elverişli olması. Sonbahar göçü sırasında binlerce leylek göl çevresindeki tarım alanlarında bulunuyor. Bölgeye en çok sumrular geliyor ve uzun süre burada kalıyorlar. Gölün içindeki ufak adacıklarda yumurtlayarak ürüyorlar. Büyükçekmece Gölü’nde en uzun süre Sumruların konaklaması dolayısıyla burda bulunan o adacıklara da ‘Sumru adası’ adı verilmiş durumda.
Her geçen yıl göçmen kuşların uğramaz olduğu İstanbul'da bu yıl umutlandıran bir gelişme yaşandı ve uzun bir aradan sonra Büyükçekmece Gölü'nde flamingolar yeniden görüntülendi. Yaklaşık 15 tane bazıları beyaz bazıları pembe renkte olan flamingonun dinlenmek, beslenmek ve su ihtiyacını karşılamak için sulak ve sığ alan olarak tercih ettiği Büyükçekmece Gölü’nde oluşturdukları bu muhteşem görsel şölen ve doğayı canlı tutan bu gelişme doğa severler olarak hepimizi çok mutlu etti.
Göç yolları açısından en önemli tehdit göçmen kuşların geceleme ve beslenme alanlarının tahrip edilmesi. Göç rotası üzerindeki sulak alanlar tarımsal sulama ve drenaj gibi sebeplerle kurutulmakta, meralar tarım alanlarına dönüştürülmesi, enerji nakil hatları yada güneş, rüzgar enerji santralleri inşa edilmesi, kentsel ve endüstriyel genişlemeye maruz kalmasıdır. Özellikle Trakya’da enerji nakil hatları sebebiyle her yıl önemli sayılarda leylek maalesef yaşamını yitiriyor.
Tüm bu tehditlere karşın Büyükçekmece Belediyesi’nden sevindirici bir haber olarak şunu ifade edebiliriz; Belli zaman aralıkları ile gelen kuşların doğal ortamda yumurtlayarak üremeleri ve rahatsız edilmemeleri açısından daha da elverişli ortam hazırlamak adına;
Büyükçekmece gölündeki 'Doğal Alan Koruma Projesi' ile özellikle nesli tükenme tehlikesi altında olan türleri kurtarmak, yaşatmak İçin
kuşların yumurtlama ve üreme alanları koruma altına alınmaya başlandı.
Proje kapsamında Büyükçekmece gölündeki doğal adacıklar göçmen kuşların üremesi açısından çok elverişli. Belli zaman aralıklarla gelen kuşların doğal ortamda yumurtlayarak üremeleri ve rahatsız edilmemeleri açısından daha da elverişli ortam hazırlanacak.
