Bir taşınabilir kültür mirası; İstanbul Şehremaneti Mecmuası eski Türkçe bilmeyenler için okunabilir hale getiriliyor. İstanbul’un belediyecilik tarihine ilişkin önemli bir kültür mirasına toplumun erişimini kolaylaştırmayı amaçlayan bu çalışma, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İBB Miras projesinin bir ürünü.
1924 yılında İstanbul Belediyesi tarafından yayınlanan aylık İstanbul Şehremaneti Mecmuası’nın eski Türkçe basılmış ilk 51 sayısının tıpkıbasımı bugünün Türkçe alfabesi ile yeniden yazımı ile birlikte erişime açılmaya başlandı. Aylık yayınlanacak tıpkıbasımlar diğer sayılarla sürecek ve koleksiyon tamamlanacak.
Bu proje, İBB Florya tesisinde açılışı yapılan İstanbul Planlama Ajansı Kampüsünde yer alan İPA İstanbul Kitaplığı’nda duyuruldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu projeyi “İBB Belleğine Sahip Çıkıyor” başlığı ile tanıttı.
Proje ile ilgili konuşan tarihçi Zafer Toprak, Murat Koraltürk ve koleksiyoner/sahaf Nedret İşli İstanbul Şehremaneti Mecmuası’nın, İstanbul’un belediyecilik tarihini ve dolayısıyla kentsel gelişim tarihini araştırmak isteyenler için çok önemli bir kaynak olduğunu söylüyor.
İstanbul’da yerel yönetimin tarihi 1855’e kadar gidiyorsa da, süreli bir belediye mecmuası ilk defa, Cumhuriyet’in kuruluşundan hemen sonra, 1924’te başlatılıyor ve bu dergi 1942 Mart ayına kadar düzenli yayınlanıyor. İstanbul Şehremaneti Mecmuası’nın özellikle eski yazı bilmeyen araştırmacılar ve kamuoyunun erişimine açılmasının sağlayan projenin yöneticisi Prof. Dr. Bülent Bilmez.
Cumhuriyet İdaresi’nin şehircilik ve belediyecilik fikrini yaymak, kalıcı hale getirmek ve modern Türkiye’yi inşa etmek üzere hazırladığı, Cumhuriyet dönemi dergiciliğinin en nitelikli yayınlarından Şehremaneti Mecmuası, İstanbul Şehremaneti (Belediyesi) Neşriyat ve İhsaiyat Müdüriyeti’nce yayımlanmıştır. Tam adı Türkiye Cumhuriyeti İstanbul Şehremaneti Mecmuası’dır.
İstanbul Belediye Başkanı Emin Erkul Bey döneminde yayımlanmaya başlayan dergi Eylül 1924-Mart 1942 yılları arasında 199 sayı çıkmıştır. II. Meşrutiyet yıllarında Şehremaneti İstatistik Şubesi İstanbul Beldesi İhsaiyat Mecmuası adı altında, daha ziyade kentle ilgili istatistik bilgilerinin yer aldığı yıllık benzeri yayınlar yapmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra şehremanetinin yayın etkinliği arttı. Bu etkinlikler kapsamında Şehremaneti Mecmuası’nın ilk 51 sayısı Harf Devrimi’nden önce Arap harfli Türkçe olarak çıktı. Mecmua 73. sayıdan itibaren İstanbul Belediye Mecmuası adını aldı. Mart 1942’de çıkarılan 199. sayısındaysa son buldu. İstanbul Belediyesi’nin kendi matbaasında basılan dergide belediyeyle ilgili her türlü idari, toplumsal ve kentsel sorun yer alıyordu.
