Türkiye ekonomisi son yıllarda en çok kur dalgalanmaları ve enflasyon ile mücadele ederken, hükümetin devreye soktuğu Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabı hem bir kalkan hem de tartışma konusu oldu.

Peki bu uygulama, vatandaşı korurken Merkez Bankası’na nasıl bir yük bindiriyor? Gelin, bu karmaşık denklemi birlikte çözelim.

Vatandaş İçin Güvenli Liman mı?

KKM, TL cinsinden mevduatını döviz kurundaki artışa karşı korumayı vaat eden bir sistem. Yani, vatandaş TL’sini bankaya yatırıyor, eğer döviz kuru belirli bir seviyenin üzerine çıkarsa aradaki fark devlet tarafından karşılanıyor. Bu, özellikle yüksek enflasyon ve kur belirsizliği altında birikimlerini korumak isteyenler için cazip bir seçenek.

  • Dövize kaçışı yavaşlattı: TL’ye olan güvenin azaldığı dönemlerde, vatandaşın doğrudan döviz veya altına yönelmesini engelledi.

  • Faiz artışlarına rağmen TL mevduatı destekledi: Normalde döviz kuru yükselirken TL tasarruflar erirken, KKM sayesinde birikimler korundu.

  • Kısa vadeli kazancı garanti etti: Özellikle küçük tasarruf sahipleri için belirsizlik ortamında bir nevi sigorta işlevi gördü.

Ancak bu sistemin vatandaşa maliyeti de var:

  • Vergi kaybı: KKM’ye yönelenler, döviz veya altın alımı yerine TL’de kaldığı için devlet döviz işlemlerinden alacağı vergiyi kaybediyor.

  • Enflasyon baskısı: TL’yi korumak için Merkez Bankası’nın yüksek faiz ödemeleri, uzun vadede enflasyonu tetikleyebilir.

Merkez Bankası’na Devasa Yük

KKM, vatandaşa güvence verirken, Merkez Bankası’nın bilançosuna ciddi bir risk yüklüyor.

  1. Maliyet Artışı:

    • KKM hesaplarına ödenen faiz ve kur farkı, Merkez Bankası’nın yükünü artırıyor.

    • Döviz kuru yükseldikçe, bu hesaplara yapılacak ödemeler de artıyor.

  2. Para Basma Riski:

    • Eğer kur şoku yaşanırsa, Merkez Bankası’nın bu yükü karşılamak için para basması gerekebilir. Bu da enflasyonu körükleyebilir.

  3. Piyasa Distorsiyonu:

    • KKM, doğal piyasa dengelerini bozuyor. TL’ye yapay bir talep yaratırken, döviz ihtiyacını artırıyor.

Sonuç: Kalıcı Çözüm Değil, Geçici Destek

KKM, kısa vadede döviz çıkışını engelleyen ve TL’yi destekleyen bir mekanizma olarak işe yaradı. Ancak uzun vadede sürdürülebilir değil. Çünkü:

  • Maliyetler katlanarak artıyor.

  • Enflasyonla mücadeleyi zorlaştırıyor.

  • Vatandaşın tasarruf tercihlerini yapay olarak şekillendiriyor.

Asıl çözüm, enflasyonu düşürecek yapısal reformlar ve kur istikrarını sağlayacak makroekonomik politikalar. KKM, bir can simidi olabilir, ancak ekonomiyi kurtaracak gemi değil.

Özetle:
 Vatandaş için kısa vadeli koruma sağlıyor.
 Ancak Merkez Bankası’nın mali yükünü artırıyor.
 Uzun vadede enflasyon ve istikrar riski taşıyor.

Ekonomi politikaları, geçici tedbirlerle değil, kalıcı çözümlerle ayakta durmalı. KKM’nin başarısı, en nihayetinde enflasyonla mücadelenin başarısına bağlı.

Unutmayalım: Ekonomi, güven ve istikrar üzerine kuruludur. Güven olmadan, hiçbir mekanizma sonsuza kadar işlemez.