Evliya Çelebi Seyahatnamesindeki tek yemek tarifi hamsi pilaki’dir.
Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde yer verdiği hâliyle, Mevlâna'nın eserlerinde ismi geçen sebzelerden olan kereviz ve pırasayla yapılan orjinal hamsi pilaki tarifi ;
Malzemeler
4 kişilik
1 kg hamsi ( kılçığı ayıklanmış) /
1 adet kereviz / 1 adet kuru soğan /
2 adet pırasa / ½ çay bardağı zeytinyağı / 1 çay bardağı su / 1 çay kaşığı tarçın /
1 çay kaşığı tuz
Hazırlanması
Kerevizi, kuru soğanı ve pırasayı doğrayıp bir kaba alın. Tuz ve tarçın ekleyerek karıştırın. Karışımı tava şeklinde bir tencereye koyup üzerine balıkları dizin. (İsterseniz çöp şişe 10'ar adet dizerek sıralayabilirsiniz.) Su ve zeytinyağı ilave ederek orta ateşte 20-25 dakika pişirip servis edin. Dilerseniz maydanozla süsleyerek servis edebilirsiniz.
Evliya Çelebi’nin 17.yy’da kaleme aldığı eserinde bir balık üzerinde bu kadar durması isminin etimolojisini yapması, onunla ilgili bir çok bilgiye ve hikayeye yer vermesi, faydalarını sıralaması ve en sonunda da yemek tarifi dahi vermesi hamsinin Karadeniz insanının hayatındaki yerini vurgulamak için olsa gerektir.
Hamsi: Nane, kırmızıbiber, sumak, kimyon ve limon kabuğu gibi baharatlar hamsiye farklı bir tat katar. Nane ve sumak, hamsinin deniz kokusunu yumuşatarak daha hoş bir aroma verir.
Hamsi balığı, yüksek omega-3 yağ asitleri, protein ve vitamin içeriğiyle kalp sağlığını destekler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve kemik sağlığına katkı sağlar. Düşük kalorili yapısıyla kilo kontrolüne yardımcı olup enerji seviyesini artırır. Cilt sağlığını desteklerken beyin fonksiyonlarını da iyileştirir.