Deprem felaketinin açtığı psikolojik travmaları değerlendiren Uzman Klinik Psikolog İclal Gözcü Atayay açıklamalarda bulundu.
Deprem felaketinin açtığı psikolojik travmaları değerlendiren Uzman Klinik Psikolog İclal Gözcü Atayay “Toplum ruh sağlığını korumak önemli, dramatik olan gerçekliğin daha da dramatize edilmesi, sosyal medya mecralarından travmatik video ve fotoğrafların sıklıkla takip edilmesi psikolojik dayanıklılığımızı olumsuz yönde etkileyerek seneler sonra bile olsa travma sonrası stres bozukluğu yaşama ihtimalini arttıracaktır” dedi.
Uzman Klinik Psikolog İclal Gözcü Atayay “Depremden etkilenen vatandaşlara yönelik “depremin psikolojik etkileri ve belirtileri nelerdir ve ne yapmak gerekiyor sorularımızı Gazete Yazıyor okuyucuları için yanıtladı.
Depremin psikolojik etkileri nelerdir?
Deprem travmasının psikolojik etkilerine geçmeden önce fiziksel etkilerini atlatmış olmamız gerekliliğini vurgulamak isterim. Deprem, sel gibi doğal afetlerin tamamında travmatik etkilerden bahsedebilmek için fiziksel sağlık ve bütünlüğün, barınma ısınma beslenme gibi temel ihtiyaçların, kaybettiğimiz yakınlarımızın naaşlarına ulaşmak gibi manevi ihtiyaçlarımızın karşılanmış olması gereklidir. Deprem gerçek bir felakettir. Bu gerçekliğin atlatıldığı, temel ihtiyaçların azami ve insanî ölçüde karşılanması durumunda karşımıza çıkan sorunlara psikolojik sorunlar deriz. Şuan hissettiklerimiz ise olağandışı bir duruma verilen normal tepkilerdir; başta üzüntü, yer yer öfke, suçluluk ve çoğunlukla çaresizlik duyguları arasında gidip geldiğimiz çökkün ruh hali beklendik ve insanidir. Deprem sonrası yıkımın yaraları öncelikle Post Travmatik stres bozukluğu dediğimiz psikolojik bir hastalığa, gerekli psikososyal desteğin verilememesi durumunda da TSSB denilen travma sonrası stres bozukluğuna dönüşme ihtimali yüksektir. Post Travmatik stres bozukluğu gerçek felaketin bitiminden hemen sonra ortaya çıkar. Etkileri 3 ila 30 gün arasında devam eder.
Depremin oluşturabileceği/tetikleyebileceği psikolojik rahatsızlıklar ve belirtiler neler olabilir?
TSSB Denilen Travma Sonrası Stres Bozukluğu:
TSSB 1 aydan daha uzun süren şu belirtiler ön plandadır;
1-Kişinin flaş bekler, anılar veya rüyalar aracılığıyla, travmatik olayı tekrar tekrar yaşamaya devam edip durduramaması
2-Kişinin, üzüntülü, olumsuz düşünceler ve negatif ruh hali içinde olması
3-Kişinin, değişen gerçeklik algısı, çevresinde olan bitenin farkında olmama ve travmatik olayın bazı bölümlerini hatırlayamaması
4-Kişinin, travmatik olayla ilişkilendirdiği düşüncelerden, duygulardan, insanlardan veya yerlerden bilinçli olarak kaçınması
5-Uykusuzluk gibi uyku bozuklukları, konsantrasyon zorluğu, sözel veya fiziksel sinirlilik hali veya saldırganlık. Ayrıca, kişinin gergin veya savunmacı hissedebilmesi, irritasyon ve ürkme hali
Post Travmatik Stres Bozukluğu:
Post travmatik stres bozukluğu yaşayanlar aynı zamanda Anksiyete ve Depresyon gibi ek psikolojik sorunlar da yaşayabilirler
Anksiyete belirtileri;
Kötü bir şey olacak hissi, aşırı endişe, telaş, konsantrasyon zorluğu, yorgunluk, huzursuzluk, peş peşe gelen düşünceler
Depresyon belirtileri;
Kalıcı umutsuzluk, üzüntü veya hissizlik duyguları, yorgunluk, beklenmedik ağlamalar, eskiden keyif veren etkinliklere ilgi kaybı, iştah veya kilo değişimleri, intihar veya kendine zarar verme düşünceleri.
Nasıl destek olmalıyız?
Deprem sonrası görülen psikolojik rahatsızlıklar nadir görülen bir durum değildir. Travmaya doğrudan maruz kalan ya da sekonder olarak travmatize olan herkes bahsettiğimiz semptomları yaşayabilir.
Deprem felaketinden sonra hepimizin birbirimizi kollama ve gözleme sorumluluğu olduğunu belirtmekte fayda var. Tetiklenmiş olduğunu fark etmeyen bir yakınımızı gözlemlemek ve psikolojik bir müdahale olmasa bile sosyal bir destek vermenin kıymeti büyük. Bu noktada psikososyal destek dediğimiz hem gerekli olduğunu noktada psikolojik müdahale hem de sosyal ilişkilerin varlığı yaraları sarmak ve toplum olarak iyileşmemiz için önemli.
“DRAMATİK OLAN GERÇEKLİĞİN DAHA DA DRAMATİZE EDİLMEMESİ GEREKİR”
Psikolojik destek kısmına henüz zaman var öncelikle doğal bir iyileşme aşaması var birlik beraberlik içeresinde yardımlaşarak bu süreci beklemek önemli, deniz dalgalı yavaşça sular durulacak ekran o zaman netleşecek. Toplum ruh sağlığını korumak önemli, dramatik olan gerçekliğin daha da dramatize edilmesi, sosyal medya mecralarından travmatik video ve fotoğrafların sıklıkla takip edilmesi psikolojik dayanıklılığımızı olumsuz yönde etkileyerek seneler sonra bile olsa travma sonrası stres bozukluğu yaşama ihtimalini arttıracaktır.
