Bağışıklık Sistemini Güçlendirin, Yara İyileşmesini Hızlandırın!
Prof. Dr. Ahmet Var, çinkonun bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve yara iyileşmesini hızlandırdığını belirterek, bu elementin vücut için ne kadar önemli olduğunu ifade ediyor.
Çinko eksikliğinin toplumda oldukça yaygın olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Var, insan vücudunun çinkoyu depolayamadığını ve bu nedenle düzenli olarak günlük hayatta tükettiğimiz besinlerden çinko alımının önemini vurguluyor.
Bugünkü sağlık röportajımızda, vücudumuz için önemli bir mineral olan çinkonun rolüne odaklanacağız. Çinko, birçok biyokimyasal süreçte yer alan ve sağlığımız için hayati öneme sahip olan bir mineraldir. Vücutta çeşitli işlevlere sahip olan çinko, dengeli bir beslenme programının önemli bir bileşenidir.
Gazete Yazıyor’un sorularını cevaplayan Prof Dr. Ahmet Vardar çinkonun vücudumuzdaki önemini ve etkilerini anlattı.
Çinko, bağışıklık sistemi güçlendirmesinden yara iyileşmesine kadar birçok işlevi yerine getirir mi?
Çinko vücudumuzda birçok enzimin çalışması ve metabolik işlevlerin devamı için gereklidir. Ayrıca, çinko bağışıklık sistemini güçlendirir, yara iyileşmesini hızlandırır, protein ve DNA sentezinde rol oynar. Büyüme, cinsel gelişme, üreme, koku ve tat alma duyuları, tiroid bezi fonksiyonları gibi birçok alanda çinkonun olumlu etkileri vardır.
Hangi besinler çinko içerir ve çinko eksikliğini önlemek için neler tüketmemiz gerekiyor?
Özellikle kabuklu deniz ürünleri, beyaz ve kırmızı et ürünleri, bitter çikolata, kabak çekirdeği, kaju ve badem gibi kuruyemişler ile chia ve keten tohumlarında bulunur. Ayrıca, çinko emilimini artırmak için kefir veya fermente ev yapımı turşu gibi doğal probiyotikleri tüketilmemiz gerekiyor.
Çinko eksikliği hangi belirtilerle kendini gösterir?
Çinko eksikliği başlangıçta büyüme ve gelişme geriliği, iştah kaybı, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Daha ciddi eksiklik durumlarında saç incelmesi veya dökülmesi, diyare, cinsel olgunlaşmada gecikme, iktidarsızlık, deri lezyonları, kilo kaybı, yara iyileşmesinde gecikme, tat kaybı gibi belirtiler görülebiliyor.
Hangi kişiler riski altında bulunur?
Risk grubunu ise mide bağırsak hastalığı olanlar, vejeteryanlar, kronik alkol tüketenler, hamileler, emziren anneler, stres altında çalışanlar, ağır egzersiz yapanlar ve yaşlılar oluşturabiliyor.
Yüksek doz çinko takviyeleri hangi yan etkilere yol açabilir ve bu takviyeleri kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?
Yüksek doz çinko takviyesi alan kişilerin mutlaka bir uzman hekime danışmaları gerekiyor. Çinko takviyesinin özellikle son yıllarda koronavirüs pandemisiyle birlikte popüler hale geldi. Fazla doz alan kişilerde bazen karın ağrısı, diyare ve kusma gibi şikâyetleri ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle, bağırsakta çözünen çinko formlarının tercih edilmesi gerekiyor.
Genellikle yetişkinler için önerilen günlük çinko dozu 15 ila 30 mg arasında olmalı. Çocuklarda ise 15 mg üzerine çıkılmaması gerekiyor. Ayrıca, yüksek doz çinko takviyesi alan kişilerde bakır emilimi azalabilir ve buna bağlı olarak bakır eksikliği gelişebilir. Buna çok dikkat etmek gerekiyor.
En doğru yöntem nedir? Bu takviyeleri nasıl kullanmalıyız?
Yüksek doz çinko takviyelerinin günlük takviyeden ziyade çinko eksikliği durumunda hekim tavsiyesiyle kullanılması gerekir. En doğru yöntem, bireyin çinko seviyelerinin ölçülerek çinko durumunun belirlenmesi ve uygun dozda tedavinin planlanması yapılmasıdır.
