31 Mart seçimlerine saatler kala İstanbul’un her köşe başında bir muhtar adayının pankartı asılı. Muhtarlığın yolunu unutan seçmenler yaşanan aday enflasyonu karşısında şaşkın. İkametgah ve nüfus cüzdanı gibi evrakların e-devletten alınabilmesiyle muhtarlıkların işlevinin tarihe karıştığını söyleyen İstanbulular “Muhtarlıkta işimiz kalmadı ancak muhtar adayların muhtarlık aşkı zirve yaptı” diyerek muhtarlara gerek olmadığın savunuyor.
SOSYAL GÜVENCELERİ İÇİN
39 yıldır İstanbul’un Fatih ilçesi Yavuz Sinan Mahallesi’nde Muhtarlık yapan Hüseyin Öztürk, “Son yıllarda ödeneklerin asgari ücrete yükseltilmesi, silah ruhsatı, ücretsiz ulaşım, sosyal güvencelerinin sağlanması muhtarlık makamını cazip hale getirdi, aday sayısında büyük bir artış yaşanmasına neden oldu” diyor. Tüm İstanbul Muhtar Dernekleri Federasyonu Başkanı ve Bahçelievler Siyavuşpaşa Mahalle Muhtarı Selami Aykut ise, “Seçimin son günü pusula bastırıp oy isteyenler bile çıkıyor” diye konuştu.
Fatih ilçesi Yavuz Sinan Mahallesi Muhtarı Hüseyin Öztürk
TÜRKİYE’DE 50 BİN MUHTAR VAR
25 yaşını dolduran her Türk vatandaşı adli sicili temizse ve seçileceği yerde en az 6 aydır oturuyorsa muhtar adayı olabiliyor. Türkiye’de halen 32 bin 238 mahalle ve 18 bin 278 köy olmak üzere toplamda 50 bin 516 muhtar görevli, İstanbul’un 39 ilçesinde ise 963 mahalle muhtarı var. Resmi olmayan rakamlara göre; İstanbul’da seçime giren muhtar adayı sayısı 2019’da 4 bin iken bu rakam 31 Mart’ta 5 bin 500 civarına yükseldi. Türkiye genelinde adaylık açıklayanların sayısı ise 750 bine dayandı.
Muhtarlık aşkı bambaşka!
Resmi verilere göre Türkiye’de genelinde muhtar sayısı 32 bin 238 mahalle ve 18 bin 278 köy olmak üzere toplamda 50 bin 516 muhtar görev yapıyor. Garanti asgari ücret, ücretiz ulaşım ve silah ruhsatı gibi haklar muhtar adaylarının iştahını kabarttı. Ballı ayrıcalıklardan faydalanmak için İstanbul’da yaklaşık 6 bin, Türkiye’de ise 750 bin kişi muhtar adayı oldu
31 Mart yerel seçimlerine sayılı günler kala siyasi partilerin adayları çalışmalarını aralıksız sürdürürken Türkiye'nin dört bir yanında yerel yönetimlerin temel taşı olan muhtarlık seçimleri için de heyecan dorukta. Toplamda 50 bin 516 muhtarın seçileceği bu süreçte, 32 bin 238 mahalle ve 18 bin 278 köy muhtarları seçilecek. İstanbul’un 39 ilçesinde ise 963 mahalle muhtarı seçilecek. Mevcutta Şile 62 muhtar ile en yüksek muhtar sayısına sahip ilçe olarak öne çıkarken, Adalar ise sadece 5 muhtar ile en az muhtarı bulunduran ilçe konumunda.
MUHTAR ADAYLARINDA DİKKAT ÇEKİCİ ARTIŞ
1985 yılından bu yana 39 yıldır İstanbul’un Fatih ilçesi Yavuz Sinan Mahallesinde Muhtarlık yapan Hüseyin Öztürk açıklamasında, “Son yıllarda ödeneklerin asgari ücrete yükseltilmesi, silah ruhsatı, ücretsiz ulaşım, sosyal güvencelerinin sağlanması muhtarlık makamını cazip hale getiriyor ve adayların sayısında büyük bir artış yaşanmasına sebep oldu ”diye ifade ediyor. Öztürk yeniden muhtar adayı olduğunu söyleyerek mahallesinde kendinden başka aday olmadığını belirtiyor. Öztürk, resmi rakam olmamakla birlikte Türkiye genelinde aday sayının 750 bin kişi olduğunu söylüyor.
MEVCUTTA 963 MUHTARIMIZ VAR
İstanbul Muhtarlar Federasyon Başkanı ve Ümraniye Necip Fazıl Mahalle Muhtarı Kadir Delibalta, İstanbul'da mevcut 963 muhtarın görev yaptığını ve bunlardan sadece 144'ünün kadın olduğunu açıkladı. İstanbul'da 5 ilçede kadın muhtar bulunmuyor. En az muhtarı olan ilçe Adalar (5), en çok muhtar sayısına sahip olan ise Şile ( 62 ). Geçtiğimiz yıl muhtar aday başvurularının ise ortalama 4500 rakamında olduğunu ifade ediyor.
İstanbul Muhtarlar Federasyon Başkanı ve Ümraniye Necip Fazıl Mahalle Muhtarı Kadir Delibalta
MUHTARLIKTA ADAYLIK USULÜ BULUNMUYOR
Tüm İstanbul Muhtar Dernekleri Federasyonu Başkanı ve Bahçelievler Siyavuşpaşa Mahalle Muhtarı Selami Aykut, İstanbul’da kaç muhtar adayı var? sorusuna “köy muhtarlığı ve köy ihtiyar meclisi üyeliği ile mahalle muhtarlığı ve mahalle ihtiyar heyeti için adaylık usulü bulunmuyor” diye cevap veriyor. Aykut, bu durumu şu sözlerle açıklıyor: "Yani köyünüzde veya mahallenizde muhtar adayı olmak için herhangi bir usul bulunmuyor. Sadece şartları taşıyorsanız tek yapmanız gereken seçmenlere önceden hazırladığınız oy pusulasını dağıtıp size oy vermelerine ikna etmek. Son günde çıkıp aday olabiliyorsunuz. Bu yüzden bu kadar aday başvurdu diye net rakam veremiyoruz."
Tüm İstanbul Muhtar Dernekleri Federasyonu Başkanı ve Bahçelievler Siyavuşpaşa muhtarı Selami Aykut
MUHTARLIK BİRLEŞİK OY PUSULASI ÖNERİSİ
Aykut, birleşik oy pusulalarının kullanılmasını defalarca talep ettiklerini belirterek “siyasi partiler kanununda bir değişiklik yapılmalı, muhtarların da, belediye başkanı ve meclis üyelerinin seçim usulleri üzerinden seçime katılmaları, yani 45 gün önceden hazırlanan birleşik oy pusulası ile seçimlere girebilmesi sağlanmalıdır” şeklinde konuştu.
OY KULLANACAĞINIZ MUHTAR ADAYINI SORGULAYIN
Pazar günü yapılacak olan yerel seçimler öncesi uyarılarda bulunan Selami Aykut, demokrasinin temel taşları anlayış noktasında muhtarlık kurumunun seçimleri içerisinde bir adaylık usulünün söz konusu olmadığını, adaylık için belli kriterlerin olması gerektiğini ancak son zamanlarda bu hassasiyetlerin göz ardı edilerek birçok kişinin muhtar adayı olduğunu söyledi. Özellikle sahte adres kayıtlarıyla farklı mahallelere aday olanların arttığını, hatta ticaret yapmak isteyenlerin bile muhtar adayı olduğunu belirtti. Aykut, muhtarlık adaylığının bir filtre olması gerektiğini ve bu konuda yetkililere defalarca dilekçe verdiklerini iktidar ve muhalefet temsilcilerinin bu konuda haklılık payı olduğunu kabul etmelerine rağmen somut çözümler üretilmediğini dile getirdi. Özellikle sahte adres kaydı alarak başka mahalleye aday olanlar ile ilgili Tüm İstanbul Muhtarlar Federasyonu olarak Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunacaklarını söyleyen Selami Aykut oy verecek kişilerinde öncelikle adayların mahallede oturup oturmadığını ve sabıka kaydı olup olmadığını sorgulamalarını tavsiye etti.
KİMLER MUHTAR OLABİLİR? BAŞVURU NASIL YAPILIYOR?
İlçe Seçim Kurulu'ndan aldığımız bilgiye göre, muhtar adayı olmak için bir yere başvuru yapmaya gerek yok. Şartları taşıyan muhtar adayı, aday pusulasını bastırıp seçimlere katılabilir.
ARANAN ŞARTLAR
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
25 yaşını doldurmuş olmak
Seçime gireceği mahalle ya da köyde en az 6 aydır ikamet ediyor olmak
Yüz kızartıcı bir suça karışmamış olmak ve adli sicil kaydının temiz olması.
