İstanbul'un gizli kültür hazinesi, 500 yıllık Zeyrek Çinili Hamam yeniden hayat buldu. Peki, bu tarihi yapının geçmişi neler içeriyor? Zeyrek Çinili Hamam’ın geçmişi ve bugünü hakkında bilmeniz gereken her şey bu haberde…
Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Barbaros Hayreddin Paşa’nın talimatıyla Mimar Sinan’a inşa ettirilen Zeyrek Çinili Hamam, 500 yıllık geçmişiyle İstanbul’un saklı kültür hazinelerinden biri olarak tarihte önemli bir yere sahip.
16. yüzyılda İznik’te özel olarak üretilen çinileriyle dönemin en ihtişamlı hamamlarından biri olan yapı, uzun yıllar unutulmuş bir halde kalsa da, 13 yıllık titiz bir restorasyon sürecinin ardından 2023 yılında yeniden hayat buldu. Hamam, yalnızca özgün işleviyle değil, bünyesine eklenen müze ve düzenlenecek sanat etkinlikleriyle de kentin kültür hayatına önemli bir katkı sağlayacak.
Kaynaklara göre; Zeyrek Çinili Hamam, Osmanlı İmparatorluğu’nun yükseliş dönemine damgasını vuran önemli mimari eserlerden biri olarak 1530-1540 yılları arasında inşa edilmiş. Mimar Sinan’ın eseri olan hamam, o dönemde İznik’te üretilen çinilerle bezeli duvarlarıyla dikkat çekiyordu. Ancak bu nadide çiniler, 19. yüzyılın ortalarında satılarak dünyanın dört bir yanına dağılmış. Yıllar geçtikçe, modern yaşamın getirdiği değişim ve ihmallerle unutulan hamam, kentin ara sokaklarında kaybolmuş bir yapı haline gelmiş.
TARİH VE ARKEOLOJİ YENİDEN KEŞFEDİLDİ
Yetkililerden aldığımız bilgilere göre; 2010 yılında The Marmara Grubu’nun sahiplenmesiyle başlayan restorasyon çalışmaları, hamamı adeta yeniden keşfediyor. 13 yıl süren çalışmalar, yapının ihtişamını yeniden ortaya çıkarırken, arkeolojik ve tarihsel birçok bulgu da gün yüzüne çıkarılmış. Hamam, restorasyon sonrası yalnızca bir mimari eser olarak değil, aynı zamanda kentin kültürel yaşamına katkı sağlayacak bir mekan olarak da dikkat çekiyor. Bünyesine eklenen müze ile ziyaretçilere tarihin derinliklerine bir yolculuk sunan Zeyrek Çinili Hamam, aynı zamanda sanat etkinlikleri için de kullanılacak.
HAMAM’IN GİZLİ HAZİNESİ SARNIÇ
Zeyrek Çinili Hamam’ın giriş avlusundan ulaşılabilen, Bizans dönemine ait sarnıçlar, ünlü mimar Sinan tarafından hamamın temeli olarak kullanılmış. Kadınlar bölümünün soğukluk mekânının altında yer alan bu sarnıç, bölgenin hamam öncesi tarihine ışık tutuyor. Sarnıç duvarlarında dikkat çeken kadırga ve baştarda çizimleri, dönemin gemilerini oldukça ayrıntılı bir şekilde betimliyor. Bu çizimlerin kim tarafından ve hangi dönemde yapıldığı ise hala gizemini koruyor.
MÜZEYLE TARİHE YOLCULUK
Hamam’ın restorasyonu sırasında yürütülen kazı çalışmalarında, binlerce çini parçası ve önemli arkeolojik buluntular gün yüzüne çıkarıldı. Hamamın yer aldığı bölgenin 1500 yıllık tarihini İstanbul’un kültür hayatına kazandırma amacıyla Zeyrek Çinili Hamam Müzesi hayata geçirildi. Müze, hamamın mimarisiyle uyumlu olacak şekilde ek bir yapı olarak tasarlandı. Bağışlanan hamam objeleriyle zenginleşen koleksiyon, 5. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyıla kadar uzanan hamam kültürüne ait eserleri içeriyor. Zeyrek Çinili Hamam Müzesi her perşembe günü tüm ziyaretçilere ücretsiz.
İSTANBUL YANGINLARI VE DEPREMLER
Hamamın tarihi boyunca yaşadığı depremler ve yangınlar da dikkat çekici. Kayıtlara göre 1718, 1756 ve 1782 yıllarında gerçekleşen Cibali yangınlarından etkilenmesine rağmen, 1754 ve 1766 depremlerine dair kayda değer bir hasar izine rastlanmamış.
