Kısmi emeklilik için, 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar 15 yıl ve 3.600 gün prim ile emekli olabiliyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise prim gün sayısı 4.500'e, yıl şartı ise 25'e çıkarıldı. Bu yeni koşullar, emeklilik planlamasında önemli bir rol oynuyor.
EYT yasası, milyonlarca kişiye emeklilik hakkı tanıdı. Ancak sigorta giriş tarihi 8 Eylül 1999 sonrası olanlar bu haktan yararlanamadı. Peki, sigorta başlangıç tarihleri 8 Eylül 1999'dan sonra olanlar hangi koşulları sağladıklarında erken emeklilik hakkı elde edebilirler?
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) yasası, milyonlarca kişiye emeklilik hakkı sunarken, 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişli olanlar bu haktan yararlanamadılar. Peki, bu tarih sonrası sigortalı olanlar hangi koşulları sağlayarak erken emeklilik hakkına kavuşabilirler?
Emeklilik tarihini öne çekmek isteyenler, özellikle 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar için belirli yasal haklardan yararlanabilirler. Kadınlar için emeklilik yaşı 58, erkekler içinse 60 olarak belirlenmiştir ve 7 bin gün prim ödeme şartı aranır.
Peki emeklilik tarihini öne almak için gerekli yasal şartlar neler?
YIPRANMA PAYI OLAN MESLEKLER
Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlar, örneğin madencilik ve gazetecilik gibi mesleklerde, sigortalılık sürelerine belirli bir oran eklenerek ve işe giriş tarihleri geriye çekilerek emekli olabiliyorlar.
KADIN ÇALIŞANLARA DOĞUM AVANTAJI
Kadın çalışanlar, çalışma süreleri içindeki doğum sürelerini borçlanarak, çocuk sayısı kadar sigortalılık günlerine ekleyebiliyorlar. Bu imkan, en fazla 3 çocuk için geçerli ve böylece, üç çocuk sahibi bir kadın, çalışamadığı varsayılan 2.160 günü (6 yıl) prim olarak satın alabiliyor. Bu şartlar altında, 3 çocuğu olan bir kadın çalışan, yaş sınırını doldurduğunda 6 yıl daha erken emekli olma hakkına sahip olabiliyor.
ASKERLİK BOÇLANMASI YAPILARAK ERKEN EMEKLİ OLUNABİLİR
Kadınlara sağlanan doğum borçlanması benzeri şekilde, erkek çalışanlar da askerlikte geçen süreyi borçlanarak prim kazanma fırsatına sahip.
Sigorta başlangıcı öncesinde yapılan askerlik borçlanması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekebiliyor. Bu durum, çalışanlara ortalama 1 yıl kadar daha erken emekli olma şansı tanıyor.
YIL ŞARTI 25' E ÇIKARILDI
Kısmi emeklilikte, 15 yıl ve 3.600 günü dolduran çalışanlar emekli olabiliyor. Yaş şartı ise kadınlar için 58, erkekler içinse 60 olarak belirlenmiş durumda.
Bu imkan, 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar için geçerli. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise prim gün sayısı 4.500'e, yıl şartı ise 25'e çıkarılmıştır.
YÜZDE 60 ORANINDA SAĞLIK RAPORU YETERLİ
Çalışma sırasında iş yapabilme güçlerini en az yüzde 60 oranında kaybettiklerini sağlık raporuyla belgeleyenler, malulen emekli olma hakkına sahip olabilir. Bunun için en az 1.800 gün prim ödemiş olmak yeterli oluyor.
YAŞ ŞARTI YOK
Engelli çalışanlar için de erken emeklilik düzenlemesi mevcuttur. Yüzde 40 ve üzeri engellilik raporu alarak vergi indirimi avantajından yararlanan engelli çalışanlar, yaş şartı aranmaksızın 15 yıl ve 3.600 gün ile başlayarak, işe giriş tarihlerine göre 18 yıl ve 4.680 güne kadar süreyle emekli olma hakkına sahiptir.
