Türkiye'de akaryakıt piyasasında düzenlemeyi ve kayıt dışılığı azaltmayı hedefleyen önemli bir sistem olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ile ilgili süreçte sona yaklaşıldı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yapılan duyurularla, sistemin tam olarak faaliyete geçmesi için belirlenen son tarihler hatırlatılıyor. Özellikle araç sahipleri ve akaryakıt istasyonu işletmecileri için bu tarihlere uymak, olası cezai yaptırımlarla karşılaşmamak adına büyük önem taşıyor. Kamuoyunun dikkatine sunulan bu uyarı, sektördeki tüm paydaşları kapsıyor.
UTTS ve Başvuru Süreci Detayları
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), akaryakıt piyasasında şeffaflığı artırmak ve vergi kaybını önlemek amacıyla kurulan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) için kritik bir son tarih belirledi. Sistemin önemli bir aşaması olan başvuru ve ilgili işlemlerin tamamlanması için son gün 30 Nisan 2025 olarak ilan edildi. GİB, başvuruların belirlenen süre içinde yapılmaması durumunda, ilgili mükelleflerin ve araç sahiplerinin çeşitli cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceği yönünde uyarıda bulundu. Bu uyarı, sürecin ciddiyetini ortaya koyuyor.
Sistem Bileşenleri ve Zorunlu Donanımlar
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında, akaryakıt alım satım süreçlerinin elektronik olarak kaydedilmesi hedefleniyor. Bu doğrultuda, akaryakıt istasyonlarında pompa tabancalarına Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı (TTO) ve tabanca aparatlarına Tabanca İletişim Modülü (TİM) takılması zorunlu hale getirildi. Ayrıca, işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar ile kiralama yoluyla edinilen taşıtlara da Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması gerekiyor. Bu donanımlar, akaryakıt alımının plaka bazında otomatik olarak kaydedilmesini sağlayacak. Sistemin yasal altyapısı, Resmi Gazete'nin 5 Ekim 2023 tarihli sayısında yayımlanan "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği" ile belirlenmişti. Tebliğ, sistemin kuruluş amacını ve işleyiş usullerini detaylandırıyor.
Montaj İçin Belirlenen Farklı Tarihler
UTTS donanımlarının montajı için akaryakıt istasyonlarına ve araç sahiplerine farklı tarihler belirlendi. Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, en az bir pompa ünitesinin aparatlarına TTO’ları 31 Ocak’a kadar taktırması gerekiyordu. Benzin veya motorin dışındaki yakıt türleri için kullanılan pompalar ise 31 Aralık’a kadar süreye sahip. İşletmeye dahil olan veya kiralanan ve işte kullanılan taşıtlara, 31 Ocak’a kadar TTB taktırılması zorunluydu. Ancak, benzin veya motorin dışındaki yakıt türlerini kullanan taşıtların depoları için süre 31 Aralık 2025'te sona erecek. Taşıt tanıma sistemi kullanan ancak ilgili kapsama girmeyen araçlar için ise TTB taktırma zorunluluğu 1 Temmuz 2025'ten itibaren başlayacak. Tüm bu tarihler, sürecin aşamalarını gösteriyor.
Son Başvuru Tarihi ve Yaptırımlar
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın altını çizdiği en yakın ve önemli tarih, donanım montajı için belirlenen son gün. Akaryakıt istasyonu işleten mükellefler ve taşıt sahiplerinin cihaz, iletişim modülü ve diğer UTTS donanımlarına ilişkin işlemleri internet sitesi üzerinden başvuru yaparak tamamlamaları ve montajlarını 30 Nisan'a kadar gerçekleştirmeleri gerekiyor. Bu tarihe uyulmaması durumunda, cezai işlemler devreye girebilir. UTTS kapsamındaki akaryakıt satışlarında, taşıt plakasına ait bilgiler yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak aktarılacak, bu da kayıt dışılığı önleyecek. GİB açıklamasında, "Olası hak kayıplarının yaşanmaması için akaryakıt istasyonu işleten mükellefler ile TTB taktırılması zorunlu taşıt sahiplerinin, genel tebliğin ilgili düzenleme ve sürelerine eksiksiz uyarak yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeleri büyük önem taşımaktadır" ifadelerine yer verilerek, sürenin kaçırılmaması gerektiği yinelendi. Ayrıntılı bilgiye utts.gov.tr internet adresinden ulaşılabiliyor.
