Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ - WHO), Çarşamba günü aldığı kararla Afrika'yı etkisi altına alan maymun çiçeği (Monkeypox / Mpox) virüsü salgını nedeniyle "küresel acil durum" ilan etti.

Astral seyahat yaptığı iddialarıyla sık sık adından söz ettiren şarkıcı Yusuf Güney sosyal medyada gündem oldu. Güney'in geçen aylarda katıldığı bir programda maymun çiçeği hastalığı hakkında uyarıda bulunduğu video kullanıcılar tarafından paylaşıldı.

Ünlü isim, katıldığı bir programda "3-4 aya kadar hayvan kaynaklı bir virüs geliyor" demişti. Sosyal medyada geniş yankı uyandıran bu açıklama, birçok kişi tarafından desteklenirken, bazı kullanıcılar ise farklı görüşler dile getirdi. 

Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?

Maymun çiçeği virüsü, daha çok orta ve batı Afrika'da rastlanılan, Ortopoksvirüs cinsine ait olup, insanlara genellikle enfekte bir kişi veya hayvanın cilt lezyonları ya da vücut sıvılarıyla doğrudan teması sonucu bulaşan zoonotik bir hastalıktır. Ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, kas ağrısı ve yorgunluk maymun çiçeği virüsünün neden olduğu belirtilerdir. Bir diğer tipik belirtisi olan döküntüler genellikle yüz, eller, ayaklar ve ağızda ortaya çıkıp, bir süre sonra içi sıvı dolu lezyonlara dönüşür. 

Mpox virüsü, artık görülmeyen çiçek hastalığına neden olan variola virüsü ile aynı virüs ailesinin bir parçası olsa da, etkileri daha hafiftir ve nadiren ölümcüldür. "Maymun çiçeği hastalığı" olarak adlandırılsa da hastalığın kaynağı bilinmemektedir ancak daha çok görüldüğü bölge olan Afrika kemirgenleri ve insan olmayan primatların (maymunlar gibi) virüsü barındırdığı ve insanlara bulaştırabildiği bilinmektedir.

İlk insan vakası vakası 1970 yılında kayıtlara geçse de, Dünya bu virüsün adını 2022 salgını ile birlikte duymuştur. Genellikle 2-4 hafta süren belirtileri olan ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Yaygın belirtileri arasında  ateş, kaşıntılı deri döküntüsü, lenf düğümlerinde şişme ve halsizlik olan maymun çiçeği vürüsü, hastalığın şiddetine göre ağır vakalar ortaya çıkarabilir. 

Maymun çiçeği virüsü, Poksviridae ailesinden Orthopoksvirus türüne ait çift sarmallı ve zarflı, bir DNA virüsüdür. İki farklı genetik bölümü olan bu virüsün Orta Afrika (Kongo Havzası) menşei de vardır ve daha bulaşıcı ve etkili olduğu bilinmektedir. 

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır?

Maymun çiçeği virüsü, bu virüs ile enfekte olmuş kişi ile öpüşme, cinsel birliktelik gibi ten tene temas, damlacıklar yoluyla yayılmasını sağlayan uzun süre yüz yüze yakın mesafede konuşma, virüslü kişinin dokunduğu giysi, çarşaf, havlu gibi eşyaların kullanılması yolu ile bulaşabilmektedir. Hayvanlardan ise enfekte olmuş hayvanın derisini yüzme, ısırılma, sıvı veya hayvan atığı ile doğrudan temas, çizik atması ve hayvanın etinin yenmesi yoluyla da hayvandan insana bulaşabilmektedir. Mpox virüsünün daha çok görülebileceği hayvanlar sincap, sıçan ve fare gibi küçük yabani hayvanlardır.

Maymun çiçeği virüsü şu yollarla bulaşır:

• Yüz yüze konuşma esnasında nefes alıp verme
• Ten teması (dokunma, öpüşme, cinsel ilişki)
• Uzun süreli yakın temas ile birlikte solunum damlacıklarının yayılması
• Yatak örtüleri gibi kontamine eşyalarla temas
• Anneden bebeğe bulaşma, gebelik ve doğum sırasında ve sonrası yakın temaslada çocuğa bulaşabilir.
• Hayvanların salyaları, çırmalaması, ısırması veya o hayvanın etinin yenmesi de hayvandan insana bulaşma yoludur.
• 

• Maymun Çiçeği Virüsü Belirtileri Nelerdir?

  Maymun çiçeği virüsü belirtileri, döküntü, ateş, boğaz ağrısı, lenf düğümlerinde şişme, baş ağrısı ve kas ağrılarıdır. Hastalığın neden olduğu döküntüler kaşıntılı olup, genellikle yüz bölgesinde başlar, avuç içi ve ayak tabanları da dahil olmak üzere vücuda yayılır.

  Maymun çiçeği virüsünün neden olduğu belirtiler şunları içerir:

• Yüzde, ağız içinde ve el, ayak, göğüs, genital bölge veya anüste sivilce veya kabarcıklara benzeyen döküntü.
• Ateş
• Lenf düğümlerinde şişme
• Halsizlik
• Kas ve sırt ağrısı
• Baş ağrısı
• Solunum yolları problemleri (öksürük, burun tıkanıklığı)
• Üşüme ve titreme

• Maymun çiçeği virüsünde görülen döküntü, ağrılı olabilen düz, kırmızı şişlikler olarak ortaya çıkabilir. Daha sonra oluşan bu şişlikler irinle dolan kabarcıklara dönüşür ve daha sonra bu kabarcıklar kabuklanır ve düşer. Tüm süreç iki ila dört hafta sürebilir. Bu süreç tamamlanana, yani döküntüler kabuklanıp düşene kadar virüsü bulaştırabilir durumda olursunuz.