Alaattin Aktaş'ın, TÜİK'in sepetinde bulunan bazı ürün ve hizmetlerin fiyatlarına yönelik bir tablo yayınlamasının ardından, TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, enflasyon hesaplamalarına yönelik tartışmalara karşı kurumu savundu.
TÜİK'in doktor muayenesini 36 lira, kirayı 6 bin lira, zeytinyağını 113 lira, yumurtayı 2,57 lira göstermesini savunan TÜİK Başkanı Çetinkaya, "Olay bir süre sonra teknik hesaplamalardan çıkıp algı yönetimine giriyor." dedi.
Eski Hazine Müsteşarı Dr. Mahfi Eğilmez de bunun üzerine X hesabında bir paylaşım yaptı ve 'TÜİK'in girişine "söz gümüşse susmak altındır" yazılı bir tabela asılmalı" ifadesini kullandı.
'ÖNEMLİ BİR DAYANAK NOKTASI'
Aktaş, 'İşte TÜİK’in devlet sırrı gibi sakladığı madde fiyatları' yazısında şu ifadelere yer vermişti: "TÜİK, TÜFE kapsamındaki maddelerin fiyatını “Kamuoyu yanlış yorumluyor ve bu da yanlış anlamalara yol açıyor” gerekçesine sığınarak Nisan 2022’den sonra açıklamayı durdurdu. Mahkeme kararları bile bu kararın değişmesini sağlayamadı. TÜİK bu karartmayla da yetinmedi ve daha sonra tüm maddeler için ağırlık açıklamaya da son verdi.
Mevcut durumda fiyat değişimleri ve ağırlıklar ana harcama grupları itibarıyla açıklanıyor. TÜİK madde fiyatlarını vermediği gibi her bir madde için fiyat değişimini de gizliyor.
Ama... Arşimet yüzyıllar önce ne demiş: “Bana dayanacak bir yer gösterin, Dünya’yı yerinden oynatayım!” TÜİK’i kendi silahıyla vurmak!
Önemli olan bir dayanak noktası bulmak. O dayanak noktası da TÜİK’te... Verilerin üstü karartıldı ama tümüyle örtülmedi. (Aman yol göstermiş olmayalım!) Bazı veriler işte o dayanak noktasını oluşturuyor.
Her ne kadar TÜİK Nisan 2022’de son kez açıkladığı madde fiyatlarına artık haber bültenlerinde yer vermiyorsa da arşivler sağ olsun! O veriler bir yerlerde duruyor.
'GİZLEMEKTE HAKLILARMIŞ'
Tablonun nasıl okunması gerektiğine ilişkin küçük bir bilgi aktarayım.
Fiyatlar mal ve hizmetin niteliğine göre adedi gösterebileceği gibi, kilogram, tek yönlü bilet, litre ya da aylık hizmet kullanımı da olabilir. Örneğin tabloda ekmek fiyatı olarak yer alan 35 lira, kilogram fiyatına işaret ediyor. Cep telefonu görüşme ücreti aylık kullanım bedelini, özel okul ücretleri yıllık tutarı gösteriyor.
Gizlemekte haklılarmış; doktor muayenesi 34 lira, kira 6 bin lira, yurt ücreti 457 lira!
Tabloda yer verdiğim 100 kalem arasında öyle fiyatlar var ki, insan gerçekten inanamıyor. TÜİK bu fiyatlara bir açıklama, bir gerekçe getiriyor, getirmeye çalışıyor ama yine de bu fiyatlar inanılmaz!
'ŞİMDİ SIKI DURUN'
Hepimiz zaman zaman ihtiyaç duyuyor, doktora gidiyoruz. Haziran ayında bir uzman doktora gidip muayene olduğunuzda özel hastanede bile katkı payı olarak 1.000 lira civarında ödeme yapıyorsunuz. Doktorun muayenehanesine giderseniz ödediğiniz tutar 3 bin lirayı, 4 bin lirayı bulabiliyor.
Şimdi sıkı durun! TÜİK’e göre haziran ayındaki uzman doktor muayene ücreti ne kadar biliyor musunuz; 33 lira 69 kuruş. Yanlış yazmadım; 33 lira 69 kuruş, hadi yuvarlayalım 34 lira. Muayene ücreti Nisan 2022’de 28 lira 22 kuruşmuş ve iki yılı aşkın sürede yüzde 19 artmış!
Kedinizi, köpeğinizi veterinere götürdüğünüzde ödediğiniz ücret ise geçen ay itibarıyla 681 lira.
TÜİK’in verisi işte böyle! Uzman doktor muayenesi 34 lira, veteriner ücreti 681 lira."
