Kas spazmı adıyla da bilinen kramplar, kasların kasıldıktan sonra beyne gevşeme sinyalini gönderememeleri sonucunda oluşur. İstemsiz bir şekilde kasılı kalan kasların tekrar gevşemeleri bazen 2-3 saniye, bazen de dakikalarca sürebilir. Dinlenirken veya hareket halindeyken görülebilir. Hareket halindeyken geliştiğinde bir süre ile kas kullanılamaz hale geldiği için yapılan aktivitenin kesilmesine sebep olur. Genellikle hareket halindeyken ve spor yaparken görülür ve çoğu zaman alt, ön, arka bacak kaslarında ve ayaklarda görülür. Nadiren midede, kollarda, ellerde de meydana gelebilir.
Genellikle ileri yaşlarda, hamilelerde, ergenlik çağındaki gençlerde ve sporcularda sıklıkla görülür. Yaşın artmasıyla beraber kramp şikayetleri de artar. Birçok farklı tipte kramp görmek mümkündür. Dismenore olarak da adlandırılan adet krampları, kadınların menstrüasyon günlerinde karşılaştıkları, karın bölgesinde oluşan kas spazmlarıdır. Gece krampı adı verilen tür ise gece uykuda, kişi bilinçsizken gerçekleşir. Kişiyi uykusundan uyandıracak kadar kuvvetli ve ağrılı olabilir. Genellikle alt bacak ve ayak kaslarını etkileyen gece krampları, gece boyunca birden fazla kez oluşabilir. Gece kramplarında genel sebep kas yorgunluğudur ancak başka altta yatan başka sebepler de olabilir. 50 yaş üstü bireylerde yorgunluğa ek olarak susuzluk, sinir hastalıkları, diyabet gibi sebepler de gece kramplarına yol açabilir.Hamilelik krampları, genellikle alt bölgelerdeki kasları tutan, anne adaylarının büyük bir kısmında görülen kramplardır. İstemsiz kasılmalar, aniden saplanır tarzda ağrı ve bazen de kızarıklıkla kendini gösterir.
Kramp Neden Olur?
Krampların birden fazla sebebi olabilir. Başlıca kramp nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kas yorgunluğu: Fazla kullanılan kaslar yorulduğu için liflerin tekrar gevşemesi mümkün olmayabilir. Egzersiz sırasında veya egzersizden saatler sonra bile kas krampları görülebilir.
- Vücudun sıvı ve elektrolit kaybetmesi: Yoğun spor, egzersiz, fiziksel aktivite veya sıcağa maruz kalma sonucu vücut susuz kalabilir. Sıcak havalarda bu tip kramplar sıklıkla görülür. Özellikle yaşlılarda gün içerisinde susuz kalma, idrar söktürücü (diüretik) ilaçlar gibi etkenler kramp oluşumuna sebep olabilir. Su ve mineral kaybının bir sonucu olan sodyum eksikliği de kramp sebeplerinden bir tanesidir.
- Vitamin eksikliği: Vücuttaki bazı vitaminlerin eksiklikleri birçok hastalığa yol açabilir.
- Hamilelik: Gebelik döneminin vücutta yarattığı değişimler, özellikle son trimesterda (son 3 ayda) kramplara neden olabilir.
- Kadınlarda adet dönemi: Kadınlarda adet dönemlerinde ağrı ve kasılmalara bağlı olarak karna kramp girmesi görülebilir.
- İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar yan etki olarak kramp gelişimine neden olabilir. İdrar söktürücü ilaçlar, doğum kontrol hapları, tansiyon ilaçları bunlardan bazılarıdır.
- Hipertiroidi ve hipotiroidi: Adalelerdeki kramplar, tiroit hastalıklarının sebep olabileceği rahatsızlıklardan biridir.
- Varis: Bacaklardaki varis problemi, alt bacakta görülen kramplara neden olabilir.
- Vücudun ani hareketleri: Vücudun sürekli sabit pozisyonda kalması, gün içerisinde alışkın olunmayan hareketler yapmak, uzun süre yatmak, bir hareketi uzun süre tekrarlamak kaslarda yorgunluğa ve krampa neden olabilir.
Ayrıca uzun süre ile yazı yazanlarda ve piyanistlerde el kasılması olarak da bilinen kramp görülebilir. Kasın daha önce yaralanmış olması, hiperventilasyon, alkolizm, beslenme bozuklukları ve yetersiz beslenme, üremi, diyabet ve böbrek hastalıkları gibi etkenler de kramp oluşumunu tetikleyebilir. Bunların yanı sıra idiopatik yani sebebi belirlenemeyen kas spazmları da gözlemlenebilir.
Kramp Nasıl Geçer?
Krampların kalıcı çözümü için altta yatan sebep belirlenerek ona uygun bir tedavi uygulanmalıdır. Altta yatan neden giderildiğinde kas spazmları da genelde son bulur.Kramp şikayetinin hafiflemesi ve geçmesi için bölgeye hafif masajlar yapmak, sıcak kompres uygulayarak bölgenin kan akımını artırmak, uzman bir doktorun da onayı ile kas gevşetici ilaçlar kullanmak faydalı olabilir. Bu gibi yöntemlerle krampı anında geçiremeseniz bile o anki ağrı ve acıyı azaltabilirsiniz.Kasılmaların sebebi sıvı eksikliği ise tüketilen sıvı miktarı artırılmalıdır. Özellikle magnezyum eksikliği de etkili olduğundan maden suyu da tüketebilirsiniz. Egzersizleriniz sırasında veya sonrasında kas spazmlarınız oluyorsa yeterince ısınmıyor olabilirsiniz. Spora başlamadan önce kaslarınızı daha iyi ısıtmalı, aniden ağır hareketlere başlamamalısınız. Yüzme sırasında kramplar sık görülür ve bu tehlikeli olabilir. Yüzerken ayak kasılması yaşamamak için yüzmeye başlamadan önce bacak, ayak, kol ve omuz kasları için ısınma hareketleri yapabilirsiniz.
Gün içerisinde aynı pozisyonda fazla durmamaya, fazla ayakta kalmamaya ve kaslarınızı abartılı bir şekilde yormamaya özen göstermelisiniz. Gün sonunda ılık su ile duş alabilir; yatmadan önce esneme hareketleri yapabilirsiniz. Uyku esnasında gece krampları yaşıyorsanız bacaklarınızın ya da dizlerinizin altına bir yükseklik koyabilirsiniz. Uyurken bacaklarınızı sıcak tutmanız da kramp oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir.
