11 Ocak 2022'de Madrid'in dışındaki küçük bir apartman dairesinde, ev işleri konusunda çıkan bir tartışma, Lobna Hemid'in kocasının tahta bir ayakkabı rafını parçalaması ve kırık parçalardan birini kullanarak onu dövmesiyle şiddete dönüşmüştü. Çığlıkları komşular tarafından duyuldu. 6 ila 12 yaşları arasındaki dört çocukları da evdeydi.
KORUMA VERİLMEDİ
Hemid'in on yıldan fazla süredir evli olduğu kocası Bouthaer el Banaisati, daha sonra polise, onu dövdüğünü söyledi. Polis raporuna göre; ayrıca ona hakaretler savurmuştu. Hemid o gece karakoldan ayrılmadan önce, polis tekrar saldırıya uğrama tehlikesi altında olup olmadığını belirlemek zorundaydı. Bir polis memuru, "VioGen" adlı algoritmaya girdi ve 35 soruluk "Evet-Hayır" anketini doldurdu. Algoritmada; Silah kullanıldı mı? Ekonomik sorunlar var mıydı? Saldırgan kontrol edici davranışlar gösterdi mi? şeklinde sorular vardı.
ERTESİ GÜN BIRAKILDI
Polis yazılımın kararını kabul etti ve Hemid daha fazla koruma olmadan evine gitti. O gece hapse atılan el Banaisati, ertesi gün serbest bırakıldı. Yedi hafta sonra, Hemid'i göğsünden ve karnından birkaç kez ölümcül şekilde bıçakladı. 32 yaşında hayatını kaybetti. Bu olay sistemin sorgulanmasına yol açan hadiselerden biriydi. Hemid'in bıçaklanarak öldürülmesinden bir gün sonra, boşanma davası açmak için mahkeme tarihi belirlenmişti.
ÖLÜMCÜL SONUÇLAR
İspanya, cinsiyete dayalı şiddetle mücadele için algoritmaya bağımlı hale geldi. Sistem, polisin savunmasız kadınları korumasına yardımcı oldu ve genel olarak, aile içi şiddet vakalarında tekrarlanan saldırıların sayısını azalttı. Ancak VioGen'e güvenmek, risk seviyeleri yanlış hesaplanan kurbanların tekrar saldırıya uğramasına da yol açtı. Bu da bazen ölümcül sonuçların görülmesine sebep oldu.
TEKRARLAYAN SALDIRI
İspanya'da şu anda VioGen tarafından değerlendirilen 92.000 aktif cinsiyete dayalı şiddet mağduru vakası var. Bunların çoğu (%83) tacizcileri tarafından tekrar incitilme riski düşük olarak sınıflandırıldı. Yine de algoritmanın düşük risk altında olduğunu tespit ettiği kadınların %14'ü, sistemi denetleyen İspanya İçişleri Bakanlığı'na göre tekrar saldırıya uğradı.
247 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ
Hükümet rakamlarına göre; 2007'den bu yana VioGen tarafından değerlendirildikten sonra en az 247 kadın, mevcut veya eski partnerleri tarafından öldürüldü. Bu, cinsiyete dayalı şiddet vakalarının çok küçük bir kısmı olsa da, algoritmanın kusurlarına işaret ediyor. New York Times, bu cinayetlerden 98'inin yargısal incelemesinde, öldürülen kadınların 55'inin VioGen tarafından, "ihmal edilebilir" veya "tekrar istismara uğrama riski düşük" olarak derecelendirildiğini buldu.
TARTIŞILMAZ GERÇEK
İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada VioGen'i savundu ve hatalar meydana geldiğinde hükümetin "kendini eleştiren ilk kurum" olduğunu söyledi. VioGen'in kadınlara yönelik şiddeti azaltmaya yardımcı olduğunun "tartışılmaz bir gerçek" olduğunu ekledi. VioGen'in kurulmasına yardımcı olan ve İçişleri Bakanlığı'nda çalışan psikolog Juan Jose Lopez Ossorio, "VioGen olmasaydı daha fazla cinayet ve cinsiyete dayalı şiddet olurdu" dedi.
DÜNYADAKİ EN İYİ SİSTEM
Sevilla'daki askeri polisin komutanı Francisco Javier Curto, "Sistem etkili ama mükemmel değil" dedi. İspanya'daki uzmanlara göre ise "VioGen" şu anda dünyada mevcut olan en iyi sistem...
