Küresel Denge Derneği'nin sonuçlarına göre, küresel ısınmanın etkisiyle deniz seviyesinin yükselmesi bekleniyor. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, İstanbul ve İzmir'in sahil bölgeleri bu yükselme nedeniyle sular altında kalabilir. Üç yıl süren bir araştırmanın sonucunda hazırlanan deniz seviyesi yükselmesinin olası etkileri raporu İstanbul'da kamuoyuna tanıtıldı. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Avcı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "İstanbul ve İzmir'de deniz seviyesinin yükselmesinin 2050'lerde yaklaşık 50 santimetre olabileceğini, yüzyılın sonunda ise 2100 yılında bir metreye kadar çıkabileceğini tahmin ederek, bu olası senaryonun sonuçlarını değerlendirmeye çalıştık" dedi.
Uzmanlara göre, deniz seviyesindeki artış şu an için gözle görülür düzeyde değil, ancak zaman içinde etkileri daha belirgin hale gelebilir. Yaklaşık olarak 80 yıl sonra İstanbul'da Üsküdar, Kadıköy, Tuzla, Yenikapı gibi bölgeler ve İzmir'de Karşıyaka, Balçova gibi bölgeler ciddi şekilde etkilenebilir. İklim Dinamiği ve Ekoloji uzmanı Prof. Dr. Nüzhet Dalfes, açıklamasında, "Kıyı bölgelerindeki riskler, bölgenin coğrafi yapısına ve mevcut kullanım biçimlerine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Ancak gelecekteki kullanım yapısı ve yapılaşma hakkında kesin bilgilere sahip olmadığımız için çalışmamızı mevcut koşullar üzerinden yürüttük" ifadelerini kullandı.
İSTANBUL’DA KIYILARDA YER ALAN YAPILAR ETKİLENEBİLİR
İstanbul ve İzmir'deki nüfus yoğunluğu, sosyoekonomik gelişmişlik düzeyi ve ticari faaliyetlerin odak noktası olmaları nedeniyle, iklim değişikliğinin deniz seviyesindeki olası değişikliklerinin incelendiği raporda, küresel iklim değişikliğinin buzullardaki erime ve bunun sonucunda küresel deniz seviyesinde yükselme ile kıyı kentlerinde bulunan kültürel miras, toplumsal yaşam alanları ve doğal alanlar için oluşturabileceği tehlikelere dikkat çekildi.
Rapora göre, İstanbul Boğazı'nın tamamı, özellikle kıyılarda bulunan tarihi konaklar, saraylar, dini ve tarihi yapılar deniz seviyesindeki değişimden etkilenebilir.
BİRÇOK BÖLGE SU ALTINDA KALABİLİR
Raporda, Dolmabahçe Sarayı, Beylerbeyi Sarayı, Küçüksu Kasrı gibi önemli saraylar ile Şemsi Paşa Camii ve Ortaköy Camii gibi değerli yapıların korunması için daha kalıcı önlemler alınması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, deniz seviyesinin yükselmesinin Göksu, Küçüksu ve Kurbağalıdere gibi akarsu yataklarının bir kısmını sular altında bırakabileceği öngörülmüştür.
İstanbul'da deniz seviyesinin yükselmesi durumunda iskelelerin bazı yenilemeler gerektireceği, Üsküdar İskelesi'nde lodoslu havalarda oluşabilecek fırtına kabarmalarına karşı mühendislik tedbirlerinin alınması gerektiği, Kadıköy'de ise deniz seviyesinin yükselmesinin ardından yaşanabilecek fırtına kabarmalarının metro girişlerini etkileyebileceği ve bu durumlar için önlemler alınması gerektiği belirtilmiştir.
Prens Adaları'nda ise özellikle yerleşim alanlarının bulunduğu iskele ve kıyı bölgelerinin etkilenebileceği ifade edilmiştir.
Raporun yazarlarından Prof. Dr. Nüzhet Dalfes, İstanbul'da Marmara Denizi'ne kıyısı olan ilçelerde 6 milyondan fazla insanın yaşadığını belirtti ve "Şehirde, deniz seviyesinden yüksekliği 2 metreden az olan yaklaşık 120 kilometrekarelik bir alan risk altında. Bu, neredeyse Maltepe ve Fatih ilçelerinin toplam yüzölçümüne eşdeğer bir alan. İstanbul'un güney kıyılarının deniz seviyesindeki değişimden daha fazla etkileneceği hesaplanıyor" dedi.
İZMİR’DE TURİSTİK BELDELER DE RİSK ALTINDA
Raporda, İzmir'de deniz seviyesindeki değişimden en çok İzmir Körfezi'nin etkileneceği belirtilirken, deniz seviyesindeki yükselmenin kıyı boyunca bazı alanların sular altında kalmasına ve yeraltı sularının tuzlu sularla karışmasına yol açabileceği ve bu durumun tarımsal üretim açısından ciddi sorunlara neden olabileceği vurgulandı.
Raporda, İzmir'in tatil beldeleri için de uyarılar yapılarak Güzelbahçe dahil bazı plaj alanlarının daralabileceği, kıyıdaki iskele gibi yapıların özelliklerini kaybedebileceği, Sığacık Koyu'nda tekne bağlama yerlerinin ve marinaların risk altında olduğu ifade edildi. Ayrıca rapora göre, Türkiye'nin önemli kuş üreme alanları arasında yer alan Gediz Deltası Kuş Cenneti ile Çamaltı Tuzlası, Küçük Menderes Deltası, Mavişehir, Çakalburnu Dalyan ve İnciraltı Kent Ormanı gibi doğal kıyıların da deniz seviyesindeki artıştan etkilenebileceği belirtildi. Uzmanlara göre deniz seviyesindeki artışı durdurmak mümkün olmasa da kişisel önlemler alarak karbon ayak izini azaltmak, etkileri hafifletebilir.
