EYT düzenlemesini kaçıran, 2000-2008 yılları arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) girişi olan SSK ve Bağ-Kur'lu milyonlarca çalışan, kademeli emeklilik yasasının hayata geçmesini bekliyor. Bu çalışma, torba yasa içinde yer alarak yasalaşması bekleniyor. EYT kapsamına girmeyen sigortalılar için belirlenen kademeli emeklilik yaş şartları, işe giriş tarihlerine göre değişkenlik gösteriyor. Kademeli emeklilik için hangi şartlar aranacak, prim günleri neler olacak ve kimler bu avantajdan faydalanabilecek, konusu henüz netlik kazanmış değil.
KADEMELİ EMEKLİLİK MASADA
Torba yasa düzenlemesi kapsamında birçok düzenleme yasalaşma aşamasında. Bu düzenlemeler arasında kademeli emeklilik için belirlenen şartlar da yer alıyor. Kademeli prim sistemiyle birlikte, işe giriş tarihine göre belirlenen yaş şartını karşılayanlar, kısmi emeklilik imkanından faydalanabilecekler. Ancak, EYT kapsamına girmeyen sigortalılar için kademeli yaş şartı bulunmakta ve bu yaş şartı işe giriş tarihi ile belirlenmektedir.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlara yönelik Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, yaş şartı olmadan emeklilik imkanı sağlıyor. Yeni düzenleme ile 3 milyon vatandaşın bu haktan yararlanması öngörülüyor ve bu sayının 5 milyonu aşması bekleniyor. Bu düzenleme, EYT kapsamına giren sigortalıların emeklilik sürecindeki bekleme sorunlarını hafifletmeyi amaçlamaktadır. Ancak, detaylar ve kesinleşen bilgiler doğrultusunda bu durum daha netleşecek.
KADEMELİ PRİM SİSTEMİ
EYT düzenlemesi, kısmi emeklilik isteyenler için de yeni bir uygulamayı içermektedir. Kademeli prim sistemiyle birlikte, işe giriş tarihine göre belirlenen yaş şartını karşılayanlar kısmi emeklilik imkanından faydalanabileceklerdir. Ancak, EYT kapsamında olmayan sigortalılar için kademeli yaş şartı bulunmakta olup, bu yaş şartı işe giriş tarihi ile belirlenmektedir. Bu düzenleme, emeklilik sürecinde kademeli geçiş imkanı sunarak sigortalılara esneklik sağlamayı amaçlıyor.
KADEMELİ EMEKLİLİKTE YAŞ ŞARTI VAR MI?
Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığı bağlanması, yani emekli olmaları sürecinde hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre belirlenmektedir. Kademeli emeklilik isteyenlerin işe giriş tarihine bağlı olarak yaş şartlarını yerine getirmeleri gerekmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılmadan önce; kanunda belirtilen prim şartı sağlanması halinde kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi emeklilik şartları arasındaydı. Ancak, 8 Eylül 1999 tarihinde kabul edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile birlikte kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde ise bu yaş 60 olarak güncellenmiştir. Bu nedenle, sigortalılar emeklilik haklarını kullanabilmek için hem prim şartlarını hem de belirlenen yaş sınırlarını dikkate almalıdırlar.
Haber Global'e konuşan sosyal güvenlik uzmanı Mert Nayır, düzenlemeye ilişkin şu bilgileri paylaştı:
"Kademeli emekliliği açıklayan Nayır, "Emeklilikte yaşa takılanlar, 99'dan sonra ortaya çıkan kanundu. 2011'de ilk kez gündeme gelmişti, 2023 mart itibarıyla kanunlaştı. 1.7 milyon vatandaşımızın maaşları 2023 içinde ödendi. Bu bugünün meselesi değil. EYT kanunundan sonra bir günle kaçıran, 8 Eylül 1999'da girişi olan yararlandı, 9 Eylül girişi olanlar yararlanamadı, yeni teklif onlar için. Yeni grubun ismi de 'Bizim suçumuz ne?' yani BSN grubu."
"2000-2008 yılları arasında işe girişi olan yaklaşık 6 milyon çalışanımız bulunmaktadır. Bu kişiler için yeni düzenleme devreye girecek ve bu çalışanlar da haklarını alabilmek için mücadeleye başlamış durumdalar. Bu kesim de Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) gibi haklarının verilmesini bekliyorlar. 9 Eylül 1999 ile 31 Aralık 1999 tarihleri arasında sigorta girişi olanların, kadınlarda 43 yaş, erkeklerde 45 yaş olması gerekecek ve ayrıca aranacak prim gün sayısı da 6250 olacak."
"2000 yılında veya 30 Aralık 2000 tarihinde işe girişi olan kadın sigortalılardan 43, erkek sigortalılardan 45 yaş ve 6325 prim günü şartı aranacaktır. Daha sonra, bu yaş ve prim günü şartları her yıl birer yıl artacak şekilde kademeli bir emeklilik sistemi uygulanacaktır. Örneğin, 2008 yılında işe girişi olan bir sigortalının emekli olabilmesi için 6925 gün prim ödemiş olması gerekecekken, kadınlarda 49, erkeklerde 51 yaş şartı aranacaktır. Bu kademeli emeklilik sistemi ile ilgili detaylar ilerleyen günlerde netleşecek ve uygulama zaman içinde daha açık bir şekilde görülecektir."
İŞTE KADEMELİ EMEKLİLİK TABLOSU
-9 Eylül 1999 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.250 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.250 pirim gün şartı aranacak.
-2000 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.325 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.325 pirim gün şartı aranacak.
-9 Eylül 1999 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.250 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.250 pirim gün şartı aranacak.
-2000 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.325 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.325 pirim gün şartı aranacak.
-2001 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.400 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.400 pirim gün şartı aranacak.
-2002 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 43 yaş ve 6.475 pirim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.475 pirim gün şartı aranacak.
-2003 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 44 yaş ve 6.550 pirim günü, erkekler için 46 yaş ve 6.550 pirim gün şartı aranacak.
-2004 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 45 yaş ve 6.625 pirim günü, erkekler için 47 yaş ve 6.625 pirim gün şartı aranacak.
-2005 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 46 yaş ve 6.700 pirim günü, erkekler için 48 yaş ve 6.700 pirim gün şartı aranacak.
-2006 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 47 yaş ve 6.775 pirim günü, erkekler için 49 yaş ve 6.775 pirim gün şartı aranacak.
-2007 sonrası SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar için 48 yaş ve 6.850 pirim günü, erkekler için 50 yaş ve 6.850 pirim gün şartı aranacak.
