Çalışma hayatının sonuna yaklaşan ve emeklilik planları yapan vatandaşlar için önemli bir dönemece girildi. Emeklilikte alınacak maaş, borçlanma şartları ve prim günleri gibi pek çok soru işareti, Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun'un açıklamalarıyla netlik kazanıyor. Özellikle e-Devlet üzerinden erişilebilen "4A Emekli Aylığı Hesaplama" ekranı, çalışanlara gelecekteki emekli maaşlarını görme imkanı sunuyor. Ancak, emeklilik şartları ve maaş hesaplamaları karmaşık bir yapıya sahip olduğundan, Erdursun'un değerlendirmeleri büyük önem taşıyor.
Emeklilik Şartları: Kimler Ne Zaman Emekli Olabilir?
Emeklilik tarihi, sigorta başlangıç tarihine göre değişkenlik gösteriyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamındaki vatandaşlar, yaş şartı aranmaksızın yalnızca prim gün sayılarını tamamlayarak emekli olabiliyor. SSK kapsamında bu kişilerin 5000 ila 5975 gün arası prim ödemesi yeterli kabul ediliyor. Ancak, yaştan emeklilikte kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ve en az 3600 gün prim ödemesi gerekiyor.
Borçlanma Yoluyla Emeklilik İmkanı: Şartlar Neler?
Prim gün sayısı yetersiz olan sigortalılar için borçlanma imkanı bulunuyor. Ancak, bu imkanın herkes için geçerli olmadığını belirtmek gerekiyor. Borçlanma, yalnızca belirli dönemler ve durumlar için mümkün. Doğum sonrası süreler, askerlik, yüksek lisans ve doktora eğitimleri, avukatlık stajı, yurtdışı eğitim süreleri, grev ve lokavt günleri ile tutukluluk süresi (beraatle sonuçlanmışsa) borçlanılabilecek süreler arasında yer alıyor.
Borçlanma Detayları: Ödeme Nasıl Yapılıyor?
Borçlanma yapmak isteyen sigortalılar veya hak sahipleri, belirledikleri günlük kazanç üzerinden %32 oranında prim ödeyerek bu süreleri sigortalılık kapsamına alabiliyor. Ödeme, borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde yapılmalı. Aksi takdirde borçlanma geçersiz sayılıyor ve yeni başvuru yapılması gerekiyor. Ayrıca, borçlanma kapsamında olan kişiler, sürelerin tamamını ödeyebilecekleri gibi, dilerlerse sadece bir kısmını da ödeyebiliyor. Kısmi ödeme yapılması durumunda, sadece ödenen süre kadar prim günü kazanılmış sayılıyor.
Borçlanma ile Sigorta Başlangıcı Geriye Çekilebilir mi?
Borçlanılan sürelerin sigorta giriş tarihinden önceki dönemlere ait olması durumunda, bu süreler kadar sigorta başlangıç tarihi geriye çekilebiliyor. Bu durum, emeklilik yaşını doğrudan etkileyebiliyor ve erken emeklilik imkanı sağlayabiliyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, emeklilikle ilgili merak edilen tüm bu sorulara açıklık getirerek, çalışanların emeklilik planlamalarına ışık tutuyor.
