"E-Sigara" ve "Puff Bar" gibi isimlerle de bilinen tek kullanımlık sigaralar, Türkiye'de satışının yasak olmasına rağmen, internet üzerinden kolayca temin edilebiliyor. Bu sigaralar, farklı renkteki tasarımları ve meyve aromalarıyla "masum" bir görüntü çizerek özellikle gençleri hedef alıyor.
Ankara Etlik Şehir Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniğinde görev yapan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Berna Akın, yaptığı açıklamada, "tek kullanımlık sigara" gibi ürünlerin tütün endüstrisinin son yıllardaki yeni pazarlama stratejilerinden biri olduğuna vurgu yaptı.
Akın, "Tek kullanımlık veya diğer elektronik sigaraların 'bağımlılık yapmadığı' iddiası öne sürülüyor, ancak bu kesinlikle doğru değil. Elektronik sigaraların bağımlılık yapıcı etkisinin ve zararlarının, bilinen tütün ürünlerinden daha tehlikeli olduğu öngörülüyor." şeklinde ifade etti.
GENÇLERDE CİDDİ BAĞIMLILIĞA SEBEP OLUYOR
Akın, tüm elektronik sigaraların, diğer tütün ürünleri gibi, kişilerin sadece kendilerine değil çevrelerindekilere de zarar verdiğine dikkat çekti ve sözlerine şöyle devam etti:
"Elektronik sigaralardan yayılan dumanı solumak da pasif içiciliğin oluşturduğu zararlara sebep oluyor. Sigara kaynaklı ortaya çıkan kanser, kalp-damar rahatsızlıkları gibi tüm rahatsızlıkların oluşma riski elektronik sigaralarda da bulunuyor.
Tek kullanımlık sigara gibi ürünler özellikle ergenlik dönemindeki gençleri tehdit ediyor. Çünkü ergenlerin beyin gelişimleri 20 yaşına kadar tamamlanmadığı için dürtü kontrol bozuklukları olabiliyor ve bu nedenle bağımlılığa yatkınlıkları da diğer bireylere göre çok daha yüksek oluyor. Bu dönemde sigaraya başlamaları, ileriki yaşlarında da sigarayı bırakamayan bireyler olarak yaşamlarına devam etmelerine yol açıyor."
Akın, elektronik sigaraların zararlarına dikkat çekerek, bu konuda daha fazla eğitici çalışma yapılmasının önemli olduğunu vurguladı. "Elektronik sigaraların likit yapıda olması, ısıyla temas etmesinden ötürü akciğere daha hızlı ulaşma gibi ciddi zararlı etkileri bulunuyor."şeklinde açıklama yaptı.
Akın, bazı kişilerin tek kullanımlık elektronik sigaraları "sigarayı bırakma" aracı olarak gördüğünü ancak bunun doğru olmadığını vurguladı ve şunları ekledi:
"Elektronik sigaraların, sigarayı bırakmayı sağlaması kesinlikle söz konusu değil. Bunlar tamamen tütün ürünleri endüstrisinin oluşturduğu yanlış algı. Elektronik sigara kullananlarda tütün ürünleri bağımlılığı çok daha fazla gelişebiliyor. Karbon monoksit düzeyleri, kansere yakalanma ve bağımlılık oluşturma potansiyelleri daha yüksek oluyor. Bu nedenle kesinlikle sigaradan daha az zararlı değiller. Zarar noktasında sigara kadar hatta daha yüksek riskleri taşıyorlar."
SİGARA BIRAKMA POLİKLİNİĞİ, 4 AYDA 300 KİŞİYE HİZMET VERDİ
Akın, Sigara Bırakma Polikliniği'nde yürütülen çalışmalara ilişkin bilgileri de paylaştı ve Etlik Şehir Hastanesinde yaklaşık 4 ay önce hizmete başlayan polikliniğin şu ana kadar 300 civarında kişiye hizmet verdiğini ifade etti.
Akın, poliklinikte 4 hekim ve bir psikologun görev yaptığını ve danışanlara en az yarım saat ayrıldığını, bağımlılık düzeylerinin ölçüldüğünü ve kişileri sigaraya yönlendiren faktörlerin, hastalık öykülerinin tek tek incelendiğini belirtti.
Akın, bu kapsamda kişiye özel tedavi planlarının oluşturulduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sigara bırakma tedavisinde bilimsel etkinliği kanıtlanmış ilaç veya nikotin bandı, nikotin sakızı, nazal sprey gibi nikotin replasman tedavilerinin yanı sıra psikoloğumuz tarafından uygun görülen davranış tedavisi, bireysel ve grup terapileri de önerilebiliyor. Hastanın durumuna göre uygun tedaviyi öneriyoruz.
Dünya Sağlık Örgütü, sigarayı en yaygın bağımlılık yapan durum olarak değerlendiriyor. Bırakmak gerçekten zordur, süreç ister ancak vazgeçilebilir bir davranıştır. Bu yüzden kendi başına deneyenlerden ziyade destek alarak sigarayı bırakanların süreci çok daha başarılı yürüyor, olumlu sonuçlar alınıyor."
BAĞIMLI OLMA DURUMUNA GELEBİLİR
Akın, polikliniğe başvuran kişilerin ortalama 2 haftada bir düzenli kontrol muayeneleriyle takip edildiğini belirterek, hastaların hem tedavi süreçlerini izlediklerini hem de sigarayı bırakma girişimlerinde motive edilmelerinin amaçlandığını vurguladı.
Akın, sigara bırakma tedavisinde kişilerin en az 3 ay boyunca takip edildiğini ve bırakma sürecinin kişinin bağımlılık düzeyine göre değişebileceğini belirterek şunları söyledi:
"En az 1 ay sigara içmiş bir kişi, bağımlı olma durumuna gelebilir ve 90-120 dakika arasında sigara içmediğinde tahammülsüzlük, sinirlilik, gerginlik, iştah artışı, fazla karbonhidrat ve şeker isteği gibi yoksunluk belirtilerini yaşamaya başlayabilir. Eğer kişiler bu yoksunluk belirtilerine 1 ay dayanırsa yaşanan şikayetler, içme isteği gerilemeye başlar. Biz de polikliniğimizde uyguladığımız destek tedavilerin yanında bu yoksunlukla nasıl baş edileceği, nasıl ertelenebileceğin ve baskılanabileceğini anlatıyoruz."
Akın, sigara bağımlısı kişilere yönelik şu çağrıda bulundu: "Hem kendinizin hem de sevdiklerinizin sağlığını korumak için sigarayı bırakma yolundaki o ilk adımı atmaktan korkmayın. Sigara her yaşta bırakılabilir. Elbette ne kadar erken sigarayı bırakırsanız sağlık açısından olumlu dönüşlerini de o kadar erken görmeye başlayacaksınız."
20 YILLIK SİGARA BAĞIMLILIĞINDAN KURTULDU
41 yaşındaki Ahmet Şahin, Sigara Bırakma Polikliniğinde tedavi gördüğünü belirterek, "Yaklaşık 20 yıldır sigara kullanıyordum. Hem ciddi nefes darlığı yaşamam hem de çocuklarıma bu anlamda kötü örnek olmak istememem sebebiyle sigarayı bırakmaya karar verdim ve bir yakınımın önerisiyle polikliniğe başvurdum." şeklinde açıklama yaptı.
Uygulanan tedavinin kendisine ciddi destek sağladığını ifade eden Şahin, şöyle devam etti:
"Sigara Bırakma Polikliniğine yaklaşık 2 ay önce başvurdum, 1 aydır da sigara içmiyorum. Hem ilaç hem de psikolojik destek anlamında gerçekten yüksek standartta bir hizmet sunuluyor. Şu an nefesim açıldı, yaşam kalitem arttı, uzun mesafeli yürüyüşler yapabiliyorum ve kendimi çok daha iyi hissediyorum."
AA
