Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, AA muhabirine, mevcut kapasiteyi ve işletmecilerin trafo kapasitesi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak yeni bir bağlantı şekli geliştirdiklerini söyledi.
Erkan, "5.1.j" olarak adlandırılan bağlantı modelini 5 Temmuz 2024'te Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna sunduklarını ve bu modelin 21 Ekim 2024'te Türkiye'nin enerji dönüşümü yol haritasında yer aldığını belirtti.
Lisanssız enerji projelerinde yeni bağlantı modelinin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğine işaret eden Erkan, sanayi ve ticari işletmelerin, mevcut şebeke yapısına bağımlı kalmadan 5.1.j modeliyle yenilenebilir enerji üretim projelerini hayata geçirebileceğini ve bu adımın sektörün sıkıntılarının giderilmesi adına önemli olduğunu ifade etti.
Erkan, GENSED olarak sundukları yeni bağlantı şeklinin tamamen öz tüketim esasına dayandığını ve sektörde yatırımları hızlandıracağını belirterek, "Bu modelle mevcut kapasite kısıtlarına takılmadan, aynı bağlantı noktasından şebekeye enerji vermeden ve mahsuplaşmaya tabi olmaksızın güneş enerjisi santrali (GES) projelerine öz tüketim amaçlı özel kapasite tahsis edilmesi mümkün hale gelecek. Bu sayede sektörde ciddi bir hareketlilik yaratmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
Büyük ölçekli yatırımcılara ve projelere tahsis edilen elektrik bağlantı izinleri nedeniyle uzun süredir orta ve küçük işletmelere GES kurulumuna yönelik yeni çağrı mektupları verilmediğini aktaran Erkan, bu durumun, sektörde bu gruba hizmet veren uygulayıcı ve tedarikçi firmalarda büyük bir durgunluğa yol açtığını dile getirdi.
Erkan, GES kurulumlarının önünü açmayı hedeflediklerini ifade ederek, "Önerdiğimiz yeni bağlantı modelinin, başta orta ve küçük ölçekli firmalar olmak üzere tüm sektörde hareketlilik sağlamasını bekliyoruz." dedi.
İhracatta rekabet gücü desteklenecek
Gelecek yıl yürürlüğe girecek Sınırda Karbon Düzenlemesi kapsamında Avrupa'ya ihracat yapan firmaların karbon ayak izlerini azaltmak için çatılarına GES kurmak istediklerine dikkati çeken Erkan, kapasite kısıtları nedeniyle başvuruların reddedildiğini söyledi.
Erkan, yeni bağlantı modelinin hayata geçtiğinde ihracatçı firmalara büyük kolaylık sağlayacağını vurgulayarak, "Ülkemizde ihracatın çoğunun Avrupa'ya yapıldığı düşünüldüğünde, bu firmaların enerji maliyetleri ve karbon ayak izleri düşürülerek rekabet avantajı kazanmalarına destek olmak için GES kurulumlarının önü açılması gerekiyor." ifadesini kullandı.
Sektörde bazı uygulayıcıların ve yatırımcıların şebekeye enerji vermedikleri veya "enerji basmadıkları" gerekçesiyle çağrı mektubu almadan GES kurulumları yaptığına işaret eden Erkan, şöyle devam etti:
"Ancak mevzuat açıktır. Bir aboneliğiniz varsa ve şebekeye bağlı olarak enerji çekiyorsanız, GES kurmak için şebekeye enerji basmasanız bile çağrı mektubu almanız gerekiyor. Kapasite sorunu nedeniyle kontrolsüz ve projelendirilmeden yapılan kurulumlar şebekede büyük sorunlara yol açma potansiyeline sahip. Yeni bağlantı modelimizin devreye girmesi, bu kontrolsüz projelerin düzenlenmesi için kritik önem taşıyor."
Yeni binalarda yenilenebilir enerji kullanımı artacak
Erkan, 1 Ocak itibarıyla toplam inşaat alanı 2 bin metrekareyi aşan yeni binalarda, enerji ihtiyacının en az yüzde 10'unun yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanmasının zorunlu hale geldiğini dile getirdi.
Bu kapsamda, yapı ruhsatı almak için tüketime göre hesaplanmış GES'lerin elektrik projeleri içerisinde yer alması ve dağıtım firmaları tarafından onaylanması gerektiğini belirten Erkan, sözlerini şöyle tamamladı:
"Ancak uygulamada içinde GES yer alan ve onaylanmış elektrik projesi bulunan yatırımcılar, GES projelerini hayata geçirmek için dağıtım şirketine başvurduklarında şebeke kapasitesinin yetersiz olduğu gerekçesiyle olumsuz yanıt alıyorlar. Bu durum, ilgili kapsamda GES kurulumlarını engellemekte ve inşaat ruhsat sürecinde sıkıntılara neden olmaktadır. Yeni bağlantı modeliyle bu engelin ortadan kalkması sağlanarak tüm yeni binalarda GES kurulum alışkanlığının kazandırılması hedefleniyor."
