Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinde yer alan Assos Ören Yeri, özellikle Aristoteles ve Platon gibi ünlü düşünürlerin öğrencilerinin faaliyet gösterdiği antik Yunan şehir devletlerinin iyi korunmuş örneklerinden biri olarak kabul edilir. Bu tarihi ören yerinde, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurettin Arslan başkanlığında 25 kişilik bir ekip tarafından kazı çalışmaları yürütülmektedir. Bu kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu, İÇDAŞ ve Çanakkale Valiliği tarafından desteklenmektedir. Kazı ekibinde, farklı üniversitelerden gelen akademisyenler ve öğrenciler de yer almaktadır. Kazı çalışmaları, 12 aylık bir program dahilinde yürütülmektedir. Ayrıca, kazı alanında onarım ve düzenleme faaliyetleri sürdürülürken, laboratuvar ortamında eserlerin restorasyonu ve belgelemesi de gerçekleştirilmektedir.
Assos Ören Yeri'nde gerçekleştirilen kazılarda, özellikle Agora'nın Doğusu'ndaki Roma Dönemi Nymphaeumu'nda (Anıtsal Çeşme) elde edilen buluntular dikkat çekmektedir. Bu buluntular, M.Ö. 3. yüzyıla tarihlenen ve Assos'taki gündelik yaşamı aydınlatan kaplar, kacaklar, dini ritüellerde kullanılan pişmiş toprak heykelcikler (terracottalar), masa kapları ve kandiller gibi eserlerdir. Bu keşifler, 2 bin 300 yıl öncesinin yaşamına dair önemli bilgiler sunmaktadır.
Assos Ören Yeri’nde bu yılki Agora’nın Doğu kenarında olan Roma Dönemine ait bir çeşme binasında devam eden kazı sırasında çeşme ile ana kaya arasındaki çöplük olarak kullanılan boşluk alanda Assos’ta gündelik hayatta insanların kullandıkları buluntulara ulaştıklarını belirten Assos Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, “Çeşme yapısının kenarındaki boşlukta gündelik hayatta kullanılan parçalar ele geçirildi. Bu parçalardan yüzlerce var. Bazıları iyi korunmuş örnekler. Bu parçalardan insanların günlük hayatta içmek için kullandıkları seramik kaplar, insanların aydınlatmada kullandıkları lamba, kandil dediğimiz objelerden çok fazla sayıda örnek var. Pişmiş topraktan yapılmış (terracottalar) dediğimiz heykelcikler var.
Assos’ta biliyoruz ki, klasik dönemden itibaren üretimi olduğunu biliyoruz. Terracottalar mezarlara hediye yada tapınım sırasında kullanılan eşyalar. Bu parçaların dışında çocukların oyuncak olarak kullandıkları objeler arasında yer alıyor. Önümüzdeki 1 ay içinde bu çöplükte bulunan bütün eserlerin istatistiğini yapıp, üzerine çalıştığımız zaman, Assos’ta antik dönemde Millattan Sonra 3 ve 4’üncü Yüzyıl’da insanların gündelik yaşamları hakkına bilgiler elde edebileceğiz. Bu parçaların tarihleri, bazı terrecottalar Hellenistik dönem dediğimiz belki Millattan Önce 2’nci Yüzyıla kadar gidiyor ama ağırlıklı olarak bu çöplüğün tarihi Millattan Sonra 3 ve 4’üncü Yüzyıl olduğunu söyleyebiliriz. Geç Roma Dönemi olduğunu söylemek mümkün” dedi.
