İran’da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin 19 Mayıs’ta geçirdiği helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından ülkede 28 Haziran’da düzenlenecek 14’üncü dönem cumhurbaşkanlığı seçimleri için 30 Mayıs’ta başlayan aday kayıt süreci, bugün yerel saatle 18.00’de sona erdi. Cumhurbaşkanlığı adaylığı için İran'dan şoke edici rakam geldi.
İran Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muhammed Tagi Şahçeragi, başvuruların sona ermesinin ardından yaptığı açıklamada, “5 gün içerisinde 278 isim cumhurbaşkanlığı için aday başvurusunda bulundu. Gerekli şartları taşıyan 80 kişinin başvurusu kabul edildi. Bu aşamadan itibaren Anayasayı Koruyucular Konseyi olarak adaylar hakkında gerekli incelemeyi başlatacağız. Konsey olarak 7 gün sürecek incelemenin ardından cumhurbaşkanı adaylarını resmi olarak İçişleri Bakanlığı’na sunacağız. 11 Haziran tarihinde İçişleri Bakanlığı adaylığı kabul edilen isimleri kamuoyuyla paylaşacak. Adaylar, 28 Haziran tarihine kadar 15 günlük süre zarfında seçim kampanyaları çalışmalarını yürütecekler” dedi.
Geçmiş yıllara göre Cumhurbaşkanlığı adaylığına başvuran kişi sayısının düşük olmasına değinen Şahçeragi, “2017 yılında bin 636 kişi, 2021 yılında ise 592 kişi başvurmuştu. Bu seçimde Dini Lider Hamaney’in önerisiyle Anayasayı Koruyucular Konseyi, kamuda görev alma şartını daha kapsamlı bir şekilde uyguladı” ifadelerini kullandı.
Adaylık başvurusu kabul edilenler arasında 47 muhafazakar, 13 reformist, 3 ılımlı, 15 bağımsız ve eski Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad’ın temsil ettiği bahar ekolünden 2 kişi yer aldı. Başvurularda muhafazakar cepheden Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf, eski Güvenlik Konseyi Sekreteri Said Celili ve Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani, reformist cepheden eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri ve eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti, ılımlı cepheden eski Meclis Başkanı Ali Laricani, bağımsız cepheden İran Dini Lideri Hamaney’in sağ kolu olarak bilinen Vahid Hakkaniyan ve bahar ekolünde ise eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad öne çıkıyor.
Cumhurbaşkanlığı adaylığı için başvurusu kabul edilen isimler arasında ayrıca eski Güvenlik Konseyi Sekreteri Said Celili, eski Meclis Başkanı Ali Laricani, eski Sağlık Bakanı reformist Mesut Pezeşkiyan, eski Enerji Bakanı Perviz Fettah, eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti, eski Çalışma Bakanı Muhammed Nazımi Erdekani, Yol ve Şehircilik Bakanı Mehrdad Bezrpaş ve eski Milletvekili Zohre Elahiyan yer alıyor.
İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin 19 Mayıs’ta helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından Anayasa’nın 131. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir’e 50 gün süreyle cumhurbaşkanlığı yetkisi verilmişti. Daha sonra Muhbir’in ev sahipliğinde seçim tarihinin belirlenmesine ilişkin toplantı düzenlenmişti. Toplantıda Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin aldığı karar doğrultusunda cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 28 Haziran’da yapılacağı duyurulmuştu.
