Basın Konseyi’nin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile imzaladığı ortaklık anlaşması çerçevesinde yürütülen GÜNEY AVRUPA’DA MEDYAYA GÜVEN OLUŞTURMAK: KAMUSAL BİR GÖREV OLARAK GAZETECİLİĞE DESTEK” Projesinin bileşenlerinden biri olan eğitim seminerlerinin onuncusu Şok Gazetesi ve Fotospor Gazetesi Merkez Ofisinde 4 Haziran Salı Günü gerçekleşti.
Açılış konuşmasını Şok Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ertan Karakanlı'nın yaptığı semineri tecrübeli gazeteci ve Basın Konseyi Yüksek Kurul Üyesi Doğan Satmış verdi. Şok Gazetesi ve Fotospor Gazetesi çalışanlarının tam kadro izlediği seminerde Satmış, Basın Konseyi'nin kuruluşundan bu yana tarihini, işlevini ve faaliyetlerini anlattı. Seminere katılanlara, Basın Konseyi'nin yıllık raporları da sunuldu.
Satmış, Basın Konseyi’nin 1986 yılında, ünlü gazetecilerin öncülüğünde kurulduğunu ve o tarihten bu yana medya yayınlarının etik denetimini sağladığını vurgulayarak meslek ilkelerini ve bu ilkelerin medya etiğinde neden önemli olduğunu açıkladı. Ayrıca, Basın Kanunu ve RTÜK Kanunu gibi yasal düzenlemelerin medya üzerindeki etkilerini de ele aldı.
MEDYA ETİĞİ VE DENETİM
Seminerde Basın Konseyi’nin çalışma yöntemleri detaylıca ele alındı. Okurların, medya organlarındaki etik ihlalleri şikâyet edebileceği ve bu şikâyetlerin nasıl değerlendirildiği anlatıldı. Konsey’in kararlarının manevi nitelikte olduğu, ancak iyi gazetecilerin bu kararlara saygı gösterdiği vurgulandı. Verilen kararlar, genellikle ‘kınama’ veya ‘uyarı’ olarak nitelendirilir. Eğer ilke ihlali yoksa karar ‘Yersizlik’ olarak açıklanır. Ayrıca, Basın Konseyi, her yıl medyada yaşananları raporlayarak şeffaflık sağlamaktadır.
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ÖDÜLÜ
Basın Konseyi, 2019 yılından beri her yıl Basın Özgürlüğü Ödülü vermektedir. Kurumun 32’inci yılından beri başlatılan ödül verme geleneği, her yıl 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’ndü sürdürülür. Bu ödül, ifade ve basın özgürlüğünün savunulmasına ve desteklenmesine katkıda bulunan kişi, kurum veya örgütlere verilmektedir
YILLIK RAPORLAR
Basın Konseyi, kurulduğu yıldan beri her yıl medyada yaşananları günlük olarak not eder ve her yılın sonunda bunu bir ‘RAPOR’ olarak yayınlar. Bu raporda, Basın Konseyi’nin aldığı kararlar da eksiksiz yer alır, bu raporlar, her yıl yenisi çıktığı için kitaplıklarda konsey yaşının sayısı kadar yer alır. Önceki yıllarda üç ayda bir yayınlanan basılı periyodik bir yayınla konsey kararları ve çalışmaları ayrıca duyurulurdu, ancak bu zaman içinde kalktı. Basın Konseyi’nin tüzel kişiliği manevidir ama bir de resmi tüzel kişiliği vardır, bu da Basın Konseyi Dayanışma ve Geliştirme Vakfı’dır.
Bu vakıf da zaman içinde, Basın Konseyi’nin resmi bir tüzel kişilik sahibi olması için kurulmuştur, yönetim esasları Vakıflar Kanunu çerçevesinde işler. Basın Konseyi hem Avrupa Basın Konseyleri hem de Dünya Basın Konseyleri birliği üyesidir, UNESCO gibi uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde, medya özgürlüğü ve medya denetimi açısından çeşitli projeler yürütür.
UNESCO İLE ORTAK PROJELER
Seminerde, medya çalışanlarına Basın Konseyi’nin yıllık raporları da sunuldu ve bu raporların önemi üzerinde duruldu. Basın Konseyi’nin, UNESCO ile işbirliği içinde medya özgürlüğü ve denetimi açısından çeşitli projeler yürüttüğü belirtildi.
DOĞAN SATMIŞ’IN KONUŞMASI
Türkiye’de gazetecilerin belli meslek ilkeleri çerçevesinde yayın yapmaları konusunda, 150 yıllık Türk basın tarihi boyunca birkaç girişim oldu. Ancak bunun en önemlisi ve kalıcı olanı, 1986 yılında Türkiye Basın Konseyi’nin kurulmasıdır.
Dönemin pek çok ünlü gazetecisinin öncülüğünde kurulan Basın Konseyi’nin temel işlevi, medya yayınlarının etik denetiminin sağlanması idi. Konsey o günden beri faaliyetlerini aralıksız sürdürüyor. Konsey bu faaliyetlerini sürdürürken, ilan ettiği ‘Meslek İlkeleri’ne uyulmasını denetliyor. Basın Konseyi’nin meslek İlkeleri, bir giriş ve 16 maddeden oluşan bir metindir ve şöyledir:
“İletişim Özgürlüğünü ülkemizde insanca yaşamanın, saydam bir yönetime kavuşmanın ve demokratik sistemin temel koşulu sayan biz gazeteciler;
Kanun koyucunun veya öteki kurum ve kişilerin, İletişim Özgürlüğünü kısıtlamalarına, her zaman ve her yerde karşı çıkacağımıza kendi özgür irademizle söz vererek;
İletişim Özgürlüğünü, Halkın Gerçekleri Öğrenme Hakkının bir aracı sayarak;
Gazetecilikte temel işlevin, gerçekleri bulup bozmadan, abartmadan kamuoyuna yansıtmak olduğunu göz önünde tutarak;
Basın Konseyinin kendi çalışmaları üzerinde hiçbir dış müdahaleye izin vermeme kararlılığını vurgulayarak;
Basın Meslek İlkelerine uymayı, sözünü ettiğimiz temel inançlarımızın bir gereği saydığımızı, kamuoyu önünde açıklarız.
BASIN KONSEYİ HAKKINDA
“Türkiye Basın Konseyi, 1986 yılından bu yana medya yayınlarının etik denetimini sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Konsey, gazetecilerin uyması gereken 16 maddelik Meslek İlkeleri’ni denetler. Bu ilkeler arasında, yayınlarda ırk, cinsiyet, yaş, sağlık gibi unsurlara dayalı ayrımcılıktan kaçınılması ve düşünce özgürlüğünün korunması yer alır.”
****
“Basın Konseyi Yüksek Kurulu, yaklaşık 40 üyeden oluşur. Kurulun üyelerinin yaklaşık dörtte biri seçimle gelen gazetecilerden oluşur, bir dörtte birlik bölüm de okur temsilcilerinden oluşur, onlar da seçimle gelir, bir konseyin kuruluş belgelerinde belirlendiği gibi, meslek örgütlerinin yöneticileri ve konseye üye medya kuruluşlarının temsilcileri vardır”
BASIN KONSEYİNE ÜYELİK
Basın Konseyi’ne üyelik, bir dernek söz konusu olmadığı için tamamen gönüllü üyeliktir. Bir gazeteci konseye üye olmak isterse, basit bir formu imzalar, bu yeter. Konsey’in 2 binden fazla üyesinin adı, kendi internet sitesinde yer alır. Zorunlu bir aidat yoktur.
Basın Konseyi’ne başvuru için iletişim bilgileri de şöyledir:
Basın Konseyi’ne başvuru için adres:
Halaskargazi Caddesi No: 110 Kat 7
Osmanbey
ŞİŞLİ/İSTANBUL
Telefon: 0 (212) 224 95 13
e-mail:
[email protected]
[email protected]
