Geçtiğimiz haftalarda edinilen bilgilere göre Küçükçekmece Sefaköy Armoni Park önünde meydana gelen saldırı, bu soruların gündeme gelmesine neden oldu. Saldırıya uğrayan bir vatandaş, kendini korumak için AVM'ye sığındı, ancak saldırgan da içeriye girdi. Görgü tanıklarının iddialarına göre, vatandaşlar saldırganı etkisiz hale getirdi. Güvenlik görevlileri de vatandaşların can güvenliğini sağlayarak saldırganı etkisiz hale getirdiklerini ve emniyet güçlerine teslim ettiklerini belirtiyor. Son yaşanan olayın ardından vatandaşlar ise AVM'lerde can güvenliklerinin kimlere emanet olduğunu sorguluyor.
Bu önemli konuyu ele almak üzere, Gazete Yazıyor muhabirimiz Senay Güncavar, konunun uzmanlarına sorular yöneltti. CY Güvenlik Genel Müdürü Cemalettin Yılmaz, Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun ve Avukat Ayşe Hüseyinoğlu, AVM'lerde can güvenliği ve sorumluluklar konusundaki merak edilen soruları yanıtladılar…
SORUMLULUKLAR VE YETKİLER 5188 SAYILI KANUN İLE SINIRLARI BELİRLENMİŞTİR
AVM güvenliği nedir, nasıl olmalıdır?
CY Güvenliğin Genel Müdürü Cemalettin Yılmaz, insanların ihtiyaçlarını karşıladığı, sevdikleriyle bir araya geldiği ve eğlenceli vakit geçirdiği bu büyük ve kalabalık yapıların güvenliğinin sağlanmasının önemine vurgu yapıyor. Yılmaz, AVM’lerde gelişmiş güvenlik çözümlerine ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
AVM'lerin güvenliğini sağlamak, sadece ziyaretçilerin değil, aynı zamanda AVM içinde çalışan personelin de huzurunu ve güvenliğini temin etmek anlamına gelmektedir. Bu noktada özel güvenlik görevlilerinin büyük bir rolü bulunmaktadır. Cemalettin Yılmaz, özel güvenlik görevlilerinin, ziyaretçilerin veya AVM içinde çalışan personelin sebep olabileceği her türlü suçun önüne geçmekle ve huzur ile güveni sağlamakla görevli olduğunu vurguluyor.
TEKNOLOJİK ÇÖZMLERDE KULLANILIYOR
AVM'lerde güvenliği sağlamak için özel güvenlik görevlileri dışında bir dizi teknolojik çözüm de kullanılmaktadır. Bu çözümler arasında kamera sistemleri, video analitik yazılımları, x-ray ve metal kapı detektörleri, kişi sayaç ve yoğunluk tespit sistemleri, salgın hastalık kontrol üniteleri yer almaktadır. Bu teknolojik sistemler, AVM'lerin genel güvenliği ve kriz durumlarına karşı hazırlıklılarını artırmak için kullanılmaktadır. Cemalettin Yılmaz, özel güvenlik görevlilerinin sorumlulukları ve yetkilerinin 5188 sayılı kanun ile sınırlarının belirlendiğini hatırlatarak, bu çerçevede hareket ettiklerini ifade ediyor.
AVM güvenlik görevlisinin yetkileri nelerdir?
“AVM’lerde görev yapan özel güvenlik görevlisinin; durdurma ve kimlik sorma, arama yapma, suç unsuru taşıyan bir eşyayı emanete alma, yakalama, zor kullanma gibi belli başlı görev ve yetkileri bulunmaktadır” diyen Cemalettin Yılmaz, sınırları belirleyen ama kapsamlı yetkileri bulunan özel güvenlik görevlileri şöyle sıralıyor:
Özel güvenlik görevlisi AVM girişlerinde kişi ya da araçları durdurabilir. Şüphelendiği kişilerin kimlik kontrolünü yapabilir.
Özel güvenlik görevlisinin arama yapma yetkisi, detektör ve x-ray cihazı kullanımı ile sınırlıdır. Elle arama yapamaz.
AVM güvenlik görevlisi arama anında suç unsuru sayılabilecek bir eşya ile karşılaştığında emanete alma yetkisine sahiptir. Böyle bir durumda anında genel kolluk kuvvetlerine bildirmek zorunda olan özel güvenlik görevlisinin eşyaya el koyma gibi bir yetkisi yoktur.
Güvenlik görevlisi, sorumlu olduğu alanda toplumun güvenliğine ya da düzenine veya kişinin hayatına karşı bir tehdit olayı söz konusu olduğunda yakalama yapabilir.
Güvenlik görevlisi görev yaptığı AVM’de her türlü saldırıya kuvvet kullanarak müdahale edebilir.
Özel güvenlik görevlisi, kendisini ya da bir başkasını tehlikeli bir durumdan korumak için savunma yapabilir.
Yakalanan kişileri, delilleri kolluk kuvvetlerine ve emniyete teslim eder.
Psikolojik denetimden geçiyor mu özel güvenlik? Kaç ayda bir tekrarlanıyor?
Periyodik bir süreç yok. 5 yılda bir güvenlik personeli güvenlik kartını yenileme zorunluluğu var. Devlet hastanesinden heyet raporu alınıyor. Psikolojik açısından bir sorun çıkarsa güvenlik kartınız iptal oluyor.
Güvenlik görevlisinin eğitim süresi nedir?
20 gün eğitimden geçiyor. Ve şuan artık okulu da var. Özel güvenlik görevlileri; kişi koruma, yangın, patlayıcılar, doğal afetler, ilk yardım, olay yeri inceleme, iletişim, narkotik, hukuk ve silah gibi birçok alanda eğitim alırlar. Sınava girip başarılı olanlar güvenlik görevlisi kartını alabiliyor ve çalışma izni alıyor.
YASA YENİDEN DÜZENLENMELİ VE EĞİTİMLER SÜREKLİ OLAMALI
Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun, özel güvenlik görevlilerinin ve vatandaşların can güvenliği için yasanın yeniden düzenlemesi çağrısını yapıyor…
Özel güvenlik görevlileri, mesleklerini icra ederken canlarını feda edebilme riskiyle karşı karşıya kalıyorlar. Bu nedenle Özel Güvenlik Yasası'nın gözden geçirilmesi ve bu alanda düzenlemeler yapılması gerektiği düşünülüyor. İsa Altun, devletin şefkatli elini hissetmeleri gerektiğini vurgulayarak, özel güvenlik görevlilerinin hizmet içi eğitimlerinin sürekli olması ve farkındalığının artırılması gerektiğini ifade ediyor.
ÖZEL GÜVENLİKTE POLİS EĞİTİMİ GİBİ EĞİTİMDEN GEÇMELİ
Polis eğitimini aldığı gibi, özel güvenlik görevlilerinin de benzer bir eğitimden geçmesi gerektiğini savunan İsa Altun, sayıları her geçen gün artan özel güvenlik görevlilerinin can güvenliğinin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Özel güvenlik görevlilerinin temel görevinin korudukları alanlarda veya kişilerde olası saldırıları caydırmak olduğunu belirten Altun, yani suçlunun henüz eylemine başlamadan önce onu engellemek olduğunu söylüyor.
Altun'a göre, bir alışveriş merkezine saldırmak isteyen bir saldırgan, özel güvenlik görevlisinin varlığını hissettiğinde eyleminden vazgeçebilir. Ancak tüm caydırma çabalarına rağmen saldırgan pes etmezse, özel güvenlik görevlilerinin görevleri, şüpheliyi yakalamak, polis veya jandarmaya bilgi vermek, suç delillerini korumak ve kolluğa yardımcı olmak şeklinde sıralanıyor.
3 ŞART BİR ARADA OLMALI
Özel güvenlik görevlilerinin görev ve yetkilerini kullanabilmeleri için belirli şartların bulunması gerektiğine dikkat çeken İsa Altun, bu şartların görev alanı, görev süresi ve kimlik kartının görünür şekilde takılması olduğunu belirtiyor. Bu üç şartın aynı anda bir arada olması gerektiğini vurgulayan Altun, bu temel kuralların özel güvenlik görevlilerinin yetki sınırlarını belirlediğini ifade ediyor.
HUKUKEN KUSUR ORANLARINA BAĞLI SORUMLULUKLAR
Alışveriş merkezlerinde meydana gelen bıçaklı saldırı ve benzeri olaylar, sık sık güvenlik önlemlerinin yetersizliği veya etkin bir müdahale eksikliği nedeniyle gündeme gelmektedir. Bu tür olaylarda, alışveriş merkezi yönetimi ve anlaşmalı güvenlik şirketi arasında kusur oranlarına bağlı olarak sorumluluklar ortaya çıkmaktadır.
Hukuk alanında Uzman Avukat Ayşe Hüseyinoğlu AVM güvenlik sorumluluğunu değerlendirerek bu konuda önemli bilgileri paylaşıyor…
Avukat Ayşe Hüseyinoğlu, alışveriş merkezlerinde meydana gelen bıçaklı saldırılar gibi olaylar, alışveriş merkezi yönetimi ve güvenlik şirketleri arasında önemli hukuki sorumlulukları beraberinde getirmektedir diye belirtiyor ve şöyle açıklıyor:
AVM KUSUR ORANINDA MANEVİ TAZMİNATLA SORUMLUDUR
“Alışveriş merkezi yönetimi, alışveriş merkezinin güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu, etkin bir kamera sistemi kurma, bu sistemi çalışır halde tutma, alışveriş merkezinin büyüklüğü ve müşteri potansiyeline göre yeterli sayıda güvenlik görevlisi istihdam etme gibi sorumlulukları içerir. Bu tedbirlerin yetersiz olması durumunda, meydana gelen saldırılar önlenememiş veya müdahale edilmede gecikme yaşanmışsa, alışveriş merkezi yönetimi kusuru oranında manevi tazminat ödemekle sorumlu olabilir.”
GÜVENLİK ŞİRKETİDE KUSUR ORANINDA SORUMLUDUR
“Aynı şekilde, alışveriş merkezleri ile anlaşmalı güvenlik şirketleri de bu olaylarda sorumluluk taşır. Bu şirketler, alışveriş merkezlerinin herhangi bir bölümünde meydana gelebilecek olaylara hızla müdahale edebilmek için gerekli tedbirleri almak zorundadır. Bu, etkin bir telsiz iletişim sistemi kurmak, güvenlik zafiyeti oluşmasını önlemek ve olay anında koordinasyonu sağlamak anlamına gelir. Ayrıca, olaya karışan faillerin merkezden çıkışlarını engellemek ve kimlik tespiti yaparak kolluk görevlilerine teslim etmek gibi sorumlulukları da bulunur. Güvenlik şirketlerinin bu tedbirleri yetersizse ve bu nedenle saldırılar önlenemez veya müdahale edilmede gecikme yaşanırsa, güvenlik şirketi de kusuru oranında sorumlu olabilir.”
SORUMLULUKLAR ÖNEMLİ ROL OYNAR
Alışveriş merkezlerinde meydana gelen bıçaklı saldırılar gibi olaylarda hem alışveriş merkezi yönetimi hem de güvenlik şirketi, kusuru oranında sorumluluk taşır. Bu sorumluluklar, gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması ve olaylara hızlı müdahale edilmesiyle ilgilidir. Kusurlu davranışlar nedeniyle meydana gelen saldırılar sonucu zarar görenlerin manevi tazminat talepleri, bu sorumlulukların değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar.
SENAY GÜNCAVAR
