Demans ve Davranış Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Neşe Tuncer, Alzheimer hastalığında erken teşhis ve tedavinin büyük önem taşıdığını vurgulayarak şunları belirtiyor: "Erken teşhis, hastalığın ilerleme hızını belirli bir süre yavaşlatabilir ve bazı durumlarda ilerlemeyi tamamen durdurabilir. Alzheimer hastalığı genellikle unutkanlık gibi yakın bellek sorunlarıyla başlar.
Özellikle önemli olan nokta, hastaların eski yaşantılarını ayrıntılı bir şekilde hatırlayabilmeleri, ancak yeni olayları unutma eğiliminde olmalarıdır. Bu durum, hastaların yakınlarını şaşırtabilir ve unutkanlığın gerçekliği sorgulanabilir. Zaman içinde hastanın belleğindeki bilgiler en yeni olandan en eskiye doğru silinir ve en eski anılar da kaybolur. Bu nedenle, özellikle 65 yaşın üzerindeki kişilerde ortaya çıkan 'unutkanlık' sorununda vakit kaybetmeden uzman bir nöroloji hekimine başvurmak önemlidir."
ALZHEIMER'IN 10 ERKEN SİNYALİ
Alzheimer hastalığının erken teşhisi, tedaviye olumlu yanıt alınmasında büyük bir öneme sahiptir. Prof. Dr. Neşe Tuncer, Alzheimer'ın erken dönem belirtilerini şu şekilde sıralamaktadır:
- Unutkanlık sorununun artarak günlük yaşamı olumsuz etkilemeye başlaması.
- Konuşma becerilerinde bozulma.
- Zaman ve mekan algısında kayıp yaşanması.
- Kendi durumunu fark edememe ve hastalığı inkar etme.
- İş planlama ve takip yeteneğinde zorluklar yaşanması.
- Aynı soruları sürekli sorma, eşyaların yanlış yerlere konulması.
- Kişilik ve davranış değişiklikleri.
- Yol ve yön bulma konusunda zorluklar nedeniyle dışarı çıkmakta zorlanma.
- Sosyal ortamlardan uzaklaşma ve içe kapanma sorunu.
- Hobilerden ve ilgi alanlarından vazgeçme.
Bu belirtiler Alzheimer hastalığının erken teşhisine yardımcı olabilir, bu nedenle uzman bir nöroloji hekimine başvurmak önemlidir.
BEYİNDEKİ DEĞİŞİM 20-30 YIL ÖNCE BAŞLIYOR
Alzheimer hastalığının nedenleri hakkında birçok çalışma ve teori bulunmaktadır. Bu hastalıkla ilişkilendirilen bir neden, beyinde asetilkolin seviyelerinin azalmasıdır. Yapılan araştırmalara göre, Alzheimer hastalığında beynin kabuk bölgesinde anormal protein birikimi görülür ve bu durum hücre ölümlerine ve hücreler arası bağlantı kaybına yol açar. Sonuç olarak, beyindeki asetilkolin gibi hafıza ile ilişkilendirilen kimyasalların düzeyi azalır. Alzheimer hastalığının belirtileri ortaya çıkmadan önce, bu tür değişiklikler beyinde 20-30 yıl önce başlamış olabilir. Bu nedenle, hastalığın belirtileri ilerledikten sonra tedavilerin etkinliği sınırlı olabilir.
AİLE ÖYKÜSÜ ÖNEMLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ
Beyindeki protein birikiminin tam olarak neden bazı kişilerde meydana geldiği hala tam olarak anlaşılamamış olmasına rağmen, Alzheimer hastalığına yatkınlık oluşturan faktörler hakkında tıp dünyasında kapsamlı çalışmalar devam etmektedir. Alzheimer hastalığının en önemli risk faktörlerinden birinin yaşlılık olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, düşük eğitim seviyesi, hareketsiz yaşam tarzı, ağır beyin travmaları, kontrolsüz hipertansiyon ve diyabet gibi damar sağlığını etkileyen hastalıklar, kadın cinsiyeti, tedavi edilmemiş depresyon, obezite, sigara ve alkol tüketimi, hatta hava kirliliği ve zararlı gazlar gibi bir dizi faktörün hastalığın başlangıcını etkileyebileceği belirtilmektedir. Prof. Dr. Neşe Tuncer, aile geçmişinin Alzheimer hastalığının riskini artırabileceğine dikkat çekerek, bazı ailelerde hastalığın görülme riskinin normal nüfusa göre 3-4 kat daha fazla olabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, aile geçmişi olan kişilerde hastalık 65 yaşından önce başlayabilir ve bu durum "erken başlangıçlı Alzheimer" olarak adlandırılır. Bu nedenle, aile geçmişi olan kişilerde genetik araştırmaların önemli olduğu vurgulanmaktadır.
